Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

To take upon

  • 1 capio

    1.
    căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

    capsimus,

    Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

    sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

    Plaut. Aul. 1, 1, 9:

    cape hoc flabellum,

    Ter. Eun. 3, 5, 47:

    cepit manibus tympanum,

    Cat. 6, 3, 8:

    tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

    Verg. A. 2, 717:

    cape saxa manu, cape robora, pastor,

    id. G. 3, 420:

    flammeum,

    Cat. 61, 8:

    acria pocula,

    Hor. S. 2, 6, 69:

    lora,

    Prop. 3 (4), 9, 57:

    baculum,

    Ov. M. 2, 789:

    colum cum calathis,

    id. ib. 12, 475:

    florem ternis digitis,

    Plin. 24, 10, 48, § 81:

    pignera,

    Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

    ut is in cavea pignus capiatur togae,

    Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

    rem pignori,

    Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

    scutum laeva,

    Plin. 33, 1, 4, § 13:

    capias tu illius vestem,

    Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

    and of particular weapons: ensem,

    Ov. M. 13, 435:

    tela,

    id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

    quicum una cibum Capere soleo,

    Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

    lauti cibum capiunt,

    Tac. G. 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of living objects.
    a. (α).
    Of persons:

    oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

    Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

    quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

    Cic. Cat. 3, 7, 16:

    ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    reges capiuntur,

    Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

    capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

    Liv. 22, 49, 18:

    quos Byzantii ceperat,

    Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

    captos ostendere civibus hostes,

    Hor. Ep. 1, 17, 33:

    captus Tarento Livius,

    Cic. Brut. 18, 72:

    servus ex hoste captus,

    Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

    in captos clementia uti,

    Nep. Alcib. 5, 7:

    inludere capto,

    Verg. A. 2, 64:

    quae sit fiducia capto,

    id. ib. 2, 75:

    ex captorum numero,

    Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

    dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

    Ter. Heaut. 3, 3, 47.—
    (β).
    Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

    si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

    id. L. L. 8, § 61 Mull.:

    hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

    Ov. A. A. 1, 763:

    neque quicquam captum'st piscium,

    Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

    nisi quid concharum capsimus,

    id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

    cervum,

    Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

    hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

    Verg. G. 4, 396.—
    b.
    To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

    quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

    Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

    quamvis voluptate capiatur,

    id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

    quem quidem adeo sua cepit humanitate,

    Nep. Alcib. 9, 3:

    secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

    id. Att. 4, 1:

    nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

    Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

    erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

    Hor. A. P. 362:

    hunc capit argenti splendor,

    id. S. 1, 4, 28:

    te conjux aliena capit,

    id. ib. 2, 7, 46:

    Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

    Prop. 1, 1, 1:

    carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

    Tib. 3, 1, 7:

    munditiis capimur,

    Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

    14, 373: amore captivae victor captus,

    Liv. 30, 12, 18:

    dulcedine vocis,

    Ov. M. 1, 709; 11, 170:

    voce nova,

    id. ib. 1, 678:

    temperie aquarum,

    id. ib. 4, 344:

    (bos) herba captus viridi,

    Verg. E. 6, 59:

    amoenitate loci,

    Tac. A. 18, 52:

    auro,

    Hor. C. 2, 18, 36:

    neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

    Cic. Fam. 11, 28, 2:

    splendore hominis,

    id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

    nam id concupisti quod numquam videras,

    id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—
    c.
    To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

    sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

    Cic. Ac. 2, 20, 66:

    injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

    Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

    eodem captus errore quo nos,

    involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

    ne quo errore milites caperentur,

    Liv. 8, 6, 16:

    capere ante dolis Reginam,

    Verg. A. 1, 673:

    captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

    id. ib. 2, 196:

    ubi me eisdem dolis non quit capere,

    Sall. J. 14, 11:

    adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

    id. C. 14, 5:

    capi alicujus dolo,

    Nep. Dat. 10, 1:

    dolum ad capiendos eos conparant,

    Liv. 23, 35, 2:

    quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

    Ov. M. 7, 301.—
    d.
    To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

    tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

    Plaut. Am. 2, 2, 189:

    tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

    Cic. Mur. 9, 22:

    callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

    id. Brut. 48, 178.—
    e. (α).
    Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

    mancus et membris omnibus captus ac debilis,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21:

    ipse Hannibal... altero oculo capitur,

    loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

    captus omnibus membris,

    id. 2, 36, 8:

    capti auribus et oculis metu omnes torpere,

    id. 21, 58, 5:

    oculis membrisque captus,

    Plin. 33, 4, 24, § 83:

    congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

    Cic. Tusc. 5, 40, 117:

    si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

    id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

    habuit filium captum altero oculo,

    Suet. Vit. 6:

    censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

    Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

    lumine,

    Ov. F. 6, 204:

    princeps pedibus captus,

    Liv. 43, 7, 5; cf.:

    captum leto posuit caput,

    Verg. A. 11, 830;

    and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

    id. G. 1, 183.—
    (β).
    Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

    labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

    Cic. Off. 1, 27, 94:

    vino aut somno oppressi aut mente capti,

    id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

    rarely mentibu' capti,

    Lucr. 4, 1022; so,

    animo,

    Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

    captus animi,

    Tac. H. 3, 73.— Absol.:

    virgines captae furore,

    Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

    viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

    Liv. 39, 13, 12:

    captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

    id. 8, 18, 11; cf.:

    capti et stupentes animi,

    id. 6, 36, 8.—
    f.
    To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

    de istac sum judex captus,

    Plaut. Merc. 4, 3, 33:

    Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

    Liv. 3, 71, 2:

    me cepere arbitrum,

    Ter. Heaut. 3, 1, 91:

    te mihi patronam capio, Thais,

    id. Eun. 5, 2, 48:

    quom illum generum cepimus,

    id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

    non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

    make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

    si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

    id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

    plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

    Gell. 1, 12, 15:

    jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

    Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

    religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

    Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—
    2.
    Of places.
    a.
    To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

    loca capere, castra munire,

    Caes. B. G. 3, 23:

    castris locum capere,

    Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

    locum capere castris,

    Quint. 12, 2, 5:

    ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

    Cic. de Or. 2, 72, 294:

    ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

    Nep. Ages. 6, 2:

    nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

    Liv. 34, 14, 1:

    neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

    id. 35, 14, 9:

    erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

    id. 35, 28, 1:

    locum cepere paulo quam alii editiorem,

    Sall. J. 58, 3:

    duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

    Dict. Cret. 2, 46; so,

    of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

    Caes. B. G. 1, 25:

    tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

    Liv. 7, 26, 5:

    quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

    Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

    tumulum suis cepit,

    Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

    for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

    Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

    Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

    Liv. 1, 6, 4;

    for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

    id. 9, 43, 20:

    Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

    Verg. A. 6, 753; 12, 562:

    ante locum capies oculis ( = eliges),

    Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—
    b.
    To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

    invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

    MACELLAM OPPVGNANDO,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    CORSICAM,

    Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

    ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

    Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

    Troja capta,

    Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

    urbem opulentissimam,

    id. 5, 20, 1:

    ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

    Cic. Div. 1, 33, 72:

    castra hostium,

    Nep. Dat. 6, 7:

    concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

    Liv. 42, 63, 6:

    plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

    id. 28, 39, 10:

    sedem belli,

    Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

    oppressa captaque re publica,

    Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—
    c.
    To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

    insulam capere non potuerant,

    Caes. B. G. 4, 26 fin.:

    onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

    id. ib. 4, 36:

    accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

    id. ib. 5, 23:

    nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

    id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

    qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

    Cic. Sest. 46, 99.—
    3.
    Of things of value, property, money, etc.
    a.
    In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

    AVRVM, ARGENTVM,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    de praedonibus praedam capere,

    Plaut. Truc. 1, 2, 14:

    agros de hostibus,

    Cic. Dom. 49, 128:

    ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

    Liv. 4, 48, 2:

    quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

    Nep. Con. 4, 4:

    classem,

    id. Cim. 2, 2:

    magnas praedas,

    id. Dat. 10, 2:

    ex hostibus pecuniam,

    Liv. 5, 20, 5; cf.:

    e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

    id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

    signum pulcherrimum Carthagine captum,

    id. ib. 2, 4, 38, §

    82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

    Ter. Eun. 1, 1, 35:

    cape cedo,

    id. Phorm. 5, 8, 57:

    ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

    Cic. Fin. 5, 25, 74:

    majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

    id. Agr. 2, 29, 81:

    te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

    Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

    paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

    Nep. Epam. 3, 4:

    ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

    id. Att. 7, 2:

    quoniam formam hujus cepi in me et statum,

    assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

    quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

    Caes. B. G. 1, 13:

    regnum Tiberinus ab illis Cepit,

    succeeded to, Ov. M. 14, 615.—
    b.
    In particular connections.
    (α).
    With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

    his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

    HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

    id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

    quicquid ab horum quopiam captum est,

    id. ib. §

    27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

    id. ib. 2, 3, 40, §

    91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

    id. ib. 2, 3, 94, §

    218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

    id. ib. 2, 3, 30, §

    71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

    id. Leg. 3, 20, 46:

    ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

    id. Fin. 2, 16, 54:

    quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

    id. Clu. 42, 120:

    nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

    id. Pis. 16, 38:

    si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

    id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

    ab regibus Illyriorum,

    Liv. 42, 45, 8:

    saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

    Tac. A. 3, 67; 4, 31.—
    (β).
    Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

    si ex hereditate nihil ceperit,

    Cic. Off, 3, 24, 93:

    qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

    id. Leg. 2, 19, 48:

    abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

    Quint. 3, 6, 96:

    aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

    id. 5, 14, 16:

    si capiendi Jus nullum uxori,

    Juv. 1, 55:

    qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

    Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

    qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

    ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—
    (γ).
    Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

    capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

    Cic. Par. 6, 3, 49:

    stipendium jure belli,

    Caes. B. G. 1, 28:

    quinquagena talenta vectigalis ex castro,

    Nep. Alcib. 9, 4:

    vectigal ex agro eorum capimus,

    Liv. 28, 39, 13:

    quadragena annua ex schola,

    Suet. Gram. 23:

    si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

    Cato, R. R. 4, 2.—
    C.
    Trop.
    1.
    Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

    metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

    Ter. Eun. 3, 1, 59:

    honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

    Cic. Sen. 18, 62:

    ex iis etiam fructum capio laboris mei,

    id. Div. 2, 5:

    ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

    id. Fam. 10, 5, 1:

    multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

    id. Att. 1, 4, 2:

    fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

    id. Pis. 14, 31:

    aliquem fructum dulcedinis almae,

    Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

    quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

    Ter. Eun. 3, 5, 25:

    utilitates ex amicitia maximas,

    Cic. Lael. 9, 32:

    usuram alicujus corporis,

    Plaut. Am. prol. 108.—
    2.
    Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

    gestum atque voltum novom,

    Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

    figuras Datque capitque novas,

    id. ib. 15, 309:

    formam capit quam lilia,

    id. ib. 10, 212; cf.:

    duritiam ab aere,

    id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

    radicem capere,

    to take root, Cato, R. R. 51:

    cum pali defixi radices cepissent,

    Plin. 17, 17, 27, § 123:

    siliculam capere,

    Varr. R. R. 1, 23, 3:

    maturitatem capere,

    Col. 4, 23, 1:

    radix libere capit viris,

    Plin. 17, 21, 35, § 161:

    vires cepisse nocendi,

    Ov. M. 7, 417:

    (telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

    Plin. 13, 1, 2, § 13.—
    3.
    Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

    cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

    Plaut. Trin. 3, 2, 24:

    qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

    Cic. Verr. 1, 17, 52:

    aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

    id. Phil. 3, 11, 29:

    consuetudinem exercitationemque,

    id. Off. 1, 18, 59:

    misericordiam,

    id. Quint. 31, 97:

    quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

    Ov. A. A. 2, 346:

    disciplinam principum,

    Plin. Pan. 46. —With dat.:

    quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

    Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—
    4.
    Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

    nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

    o Geta, provinciam Cepisti duram,

    Ter. Phorm. 1, 2, 23:

    in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

    took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

    consulatum,

    id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

    honores,

    Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

    imperium,

    id. Claud. 10:

    magistratum,

    Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

    magistratus,

    Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

    capiatque aliquis moderamina (navis),

    Ov. M. 3, 644:

    rerum moderamen,

    id. ib. 6, 677:

    pontificatum maximum,

    Suet. Vit. 11:

    rem publicam,

    Sall. C. 5, 6:

    neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

    Liv. 2, 33, 1:

    ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

    id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

    patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

    Liv. 7, 1, 2.—
    5.
    In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

    augurium ex arce,

    Liv. 10, 7, 10:

    augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

    Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

    omen,

    Cic. Div. 1, 46, 104:

    in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

    Liv. 9, 4, 1:

    rursus impetu capto enituntur,

    id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

    a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

    Cic. Leg. 1, 3, 8:

    experimentum eorum inversa manu capitur,

    Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

    nec vestra capit discordia finem,

    Verg. A. 10, 106:

    fugam,

    to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

    ad impetum capiundum modicum erat spatium,

    Liv. 10, 5, 6; cf.:

    expeditionis Germanicae impetum cepit,

    suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

    ea pars artis, ex qua capere initium solent,

    Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

    eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

    Caes. B. G. 1, 1:

    a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

    Cic. Leg. 2, 3, 7.—
    6.
    Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

    si occassionem capsit,

    Plaut. Ps. 4, 3, 6:

    si lubitum fuerit, causam ceperit,

    Ter. And. 1, 3, 8:

    quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

    Ter. Phorm. 5, 4, 9:

    si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

    Cic. Fam. 11, 16, 1.—
    7.
    Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

    quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

    Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

    cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

    Caes. B. G. 7, 35:

    hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

    Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

    conjecturam capere,

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

    Plaut. Merc. 2, 3, 12:

    capti consili memorem mones,

    id. Stich 4, 1, 72:

    quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

    Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

    temerarium consilium,

    Liv. 25, 34, 7:

    tale capit consilium,

    Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

    confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

    Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

    subito consilium cepi, ut exirem,

    Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

    legionis opprimendae consilium capere,

    Caes. B. G. 3, 2:

    obprimundae reipublicae consilium cepit,

    Sall. C. 16, 4.—With sibi:

    si id non fecisset, sibi consilium facturos,

    Caes. B. C. 2, 20:

    ut ego rationem oculis capio,

    Plaut. Ps. 2, 2, 2:

    cepi rationem ut, etc.,

    Ter. Heaut. 5, 2, 11.—
    8.
    Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

    ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

    Cic. Phil. 11, 2, 5:

    quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

    Cic. Lael. 10, 33:

    praesagia a sole,

    Plin. 18, 35, 78, § 341:

    illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

    Cic. Tusc. 1, 14, 32.—
    9.
    Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

    tantum laborem capere ob talem filium?

    Ter. And. 5, 2, 29:

    omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

    id. Heaut. 2, 4, 19:

    laborem inanem ipsus capit,

    id. Hec. 3, 2, 9:

    ex eo nunc misera quem capit Laborem!

    id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

    hic potitur gaudia,

    id. Ad. 5, 4, 22:

    satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

    Plaut. Am. 1, 2, 10:

    plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

    id. ib. 2, 2, 9:

    cum illa quacum volt voluptatem capit,

    id. ib. prol. 114:

    angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

    Cic. Lael. 13, 48:

    quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

    id. Off. 2, 9, 32:

    laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

    id. Fin. 2, 30, 96:

    lenire desiderium quod capiebat e filio,

    id. Sen. 15, 54:

    opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

    id. Brut. 1, 1:

    itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

    id. ib. 40, 147:

    ex civibus victis gaudium meritum capiam,

    Liv. 27, 40, 9:

    ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

    id. 5, 20, 2:

    ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

    id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

    laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

    id. ib. 14, 14, 4:

    ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

    lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

    maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

    Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

    et in futurum etiam metum ceperunt,

    Liv. 33, 27, 10:

    voluptatem animi,

    Cic. Planc. 1, 1:

    malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

    id. Tusc. 4, 31, 66:

    quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

    Ov. P. 4, 9, 37.—
    10.
    Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

    edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

    Ter. Hec. 1, 2, 14:

    numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

    id. ib. 4, 2, 4:

    sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

    id. Eun. 3, 1, 14:

    nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

    Cic. Phil. 3, 4, 9:

    te cepisse odium regni videbatur,

    id. ib. 2, 36, 91:

    Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

    Liv. 1, 6, 3:

    cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

    id. 40, 21, 2:

    etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

    id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

    qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

    Liv. 27, 13, 2:

    oblivio deorum capiat pectora vestra,

    id. 38, 46, 12:

    tantane te cepere oblivia nostri?

    Ov. Tr. 1, 8, 11:

    ut animum ejus cura sacrorum cepit,

    Liv. 27, 8, 6:

    hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

    id. 44, 12, 1:

    tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

    Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

    I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

    Verg. A. 2, 384:

    infelix, quae tanta animum dementia cepit!

    id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

    cum subita incautum dementia cepit amantem,

    id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

    I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

    Liv. 1, 57, 10:

    ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

    id. 25, 22, 1:

    tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

    id. 23, 20, 7:

    senatum metus cepit,

    id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

    quantus timor socios populi Romani cepisset,

    Liv. 43, 11, 9.—
    11.
    Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

    calamitatem,

    Cic. Div. 1, 16, 29:

    detrimenti aliquid in aliqua re,

    Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

    videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

    Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

    quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

    Sall. C. 29, 2 sq.
    II.
    To take in, receive, hold, contain, be large enough for.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

    parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

    Lucr. 6, 1030:

    jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

    Ov. M. 1, 344; cf.:

    terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

    id. ib. 1, 75:

    dum tenues capiat suus alveus undas,

    id. ib. 8, 558:

    cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

    id. ib. 5, 324.—
    2.
    Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

    di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

    Ter. Heaut. 2, 3, 13:

    qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

    Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

    volat vapor ater ad auras,

    Verg. A. 7, 466:

    non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

    Hor. S. 1, 1, 46:

    non capit se mare,

    Sen. Agam. 487:

    neque enim capiebant funera portae,

    Ov. M. 7, 607:

    officium populi vix capiente domo,

    id. P. 4, 4, 42:

    si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

    Curt. 7, 8, 12:

    ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

    Just. 2, 10, 19.—
    B.
    Trop.
    1.
    To swallow up, ingulf, take in (rare):

    tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—
    2. a.
    Affirmatively (rare):

    quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

    Curt. 9, 3, 7:

    si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

    Quint. 2, 4, 17:

    dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

    Dig. 40, 12, 15.—
    b.
    With negatives:

    non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

    Cic. Pis. 11, 24:

    leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

    Lucr. 3, 298:

    nec capiunt inclusas pectora flammas,

    Ov. M. 6, 466:

    vix spes ipse suas animo capit,

    id. ib. 11, 118:

    ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

    id. ib. 6, 610; cf.:

    sic quoque concupiscis quae non capis,

    Curt. 7, 8, 13:

    majora quam capit spirat,

    id. 6, 9, 11:

    ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

    id. 3, 12, 20:

    infirma aetas majora non capiet,

    Quint. 1, 11, 13.—
    3.
    Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

    rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

    Plin. 16, 40, 78, § 212:

    molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

    id. 16, 16, 27, § 68:

    res non capit restitutionem, cum statum mutat,

    Dig. 4, 4, 19.—
    4.
    With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

    nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

    Prud. Apoth. 154:

    crimina, quae non capiunt indulgeri,

    Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—
    5.
    Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

    sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

    Quint. 11, 1, 45:

    nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

    id. 2, 6, 2:

    quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

    Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

    senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

    Liv. 9, 17, 14:

    somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

    id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.
    2.
    căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,
    I.
    A taking:

    dominii,

    Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—
    II.
    = usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.

    Lewis & Short latin dictionary > capio

  • 2 Capta

    1.
    căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

    capsimus,

    Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

    sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

    Plaut. Aul. 1, 1, 9:

    cape hoc flabellum,

    Ter. Eun. 3, 5, 47:

    cepit manibus tympanum,

    Cat. 6, 3, 8:

    tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

    Verg. A. 2, 717:

    cape saxa manu, cape robora, pastor,

    id. G. 3, 420:

    flammeum,

    Cat. 61, 8:

    acria pocula,

    Hor. S. 2, 6, 69:

    lora,

    Prop. 3 (4), 9, 57:

    baculum,

    Ov. M. 2, 789:

    colum cum calathis,

    id. ib. 12, 475:

    florem ternis digitis,

    Plin. 24, 10, 48, § 81:

    pignera,

    Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

    ut is in cavea pignus capiatur togae,

    Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

    rem pignori,

    Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

    scutum laeva,

    Plin. 33, 1, 4, § 13:

    capias tu illius vestem,

    Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

    and of particular weapons: ensem,

    Ov. M. 13, 435:

    tela,

    id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

    quicum una cibum Capere soleo,

    Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

    lauti cibum capiunt,

    Tac. G. 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of living objects.
    a. (α).
    Of persons:

    oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

    Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

    quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

    Cic. Cat. 3, 7, 16:

    ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    reges capiuntur,

    Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

    capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

    Liv. 22, 49, 18:

    quos Byzantii ceperat,

    Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

    captos ostendere civibus hostes,

    Hor. Ep. 1, 17, 33:

    captus Tarento Livius,

    Cic. Brut. 18, 72:

    servus ex hoste captus,

    Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

    in captos clementia uti,

    Nep. Alcib. 5, 7:

    inludere capto,

    Verg. A. 2, 64:

    quae sit fiducia capto,

    id. ib. 2, 75:

    ex captorum numero,

    Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

    dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

    Ter. Heaut. 3, 3, 47.—
    (β).
    Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

    si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

    id. L. L. 8, § 61 Mull.:

    hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

    Ov. A. A. 1, 763:

    neque quicquam captum'st piscium,

    Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

    nisi quid concharum capsimus,

    id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

    cervum,

    Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

    hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

    Verg. G. 4, 396.—
    b.
    To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

    quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

    Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

    quamvis voluptate capiatur,

    id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

    quem quidem adeo sua cepit humanitate,

    Nep. Alcib. 9, 3:

    secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

    id. Att. 4, 1:

    nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

    Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

    erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

    Hor. A. P. 362:

    hunc capit argenti splendor,

    id. S. 1, 4, 28:

    te conjux aliena capit,

    id. ib. 2, 7, 46:

    Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

    Prop. 1, 1, 1:

    carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

    Tib. 3, 1, 7:

    munditiis capimur,

    Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

    14, 373: amore captivae victor captus,

    Liv. 30, 12, 18:

    dulcedine vocis,

    Ov. M. 1, 709; 11, 170:

    voce nova,

    id. ib. 1, 678:

    temperie aquarum,

    id. ib. 4, 344:

    (bos) herba captus viridi,

    Verg. E. 6, 59:

    amoenitate loci,

    Tac. A. 18, 52:

    auro,

    Hor. C. 2, 18, 36:

    neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

    Cic. Fam. 11, 28, 2:

    splendore hominis,

    id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

    nam id concupisti quod numquam videras,

    id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—
    c.
    To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

    sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

    Cic. Ac. 2, 20, 66:

    injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

    Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

    eodem captus errore quo nos,

    involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

    ne quo errore milites caperentur,

    Liv. 8, 6, 16:

    capere ante dolis Reginam,

    Verg. A. 1, 673:

    captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

    id. ib. 2, 196:

    ubi me eisdem dolis non quit capere,

    Sall. J. 14, 11:

    adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

    id. C. 14, 5:

    capi alicujus dolo,

    Nep. Dat. 10, 1:

    dolum ad capiendos eos conparant,

    Liv. 23, 35, 2:

    quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

    Ov. M. 7, 301.—
    d.
    To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

    tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

    Plaut. Am. 2, 2, 189:

    tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

    Cic. Mur. 9, 22:

    callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

    id. Brut. 48, 178.—
    e. (α).
    Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

    mancus et membris omnibus captus ac debilis,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21:

    ipse Hannibal... altero oculo capitur,

    loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

    captus omnibus membris,

    id. 2, 36, 8:

    capti auribus et oculis metu omnes torpere,

    id. 21, 58, 5:

    oculis membrisque captus,

    Plin. 33, 4, 24, § 83:

    congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

    Cic. Tusc. 5, 40, 117:

    si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

    id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

    habuit filium captum altero oculo,

    Suet. Vit. 6:

    censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

    Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

    lumine,

    Ov. F. 6, 204:

    princeps pedibus captus,

    Liv. 43, 7, 5; cf.:

    captum leto posuit caput,

    Verg. A. 11, 830;

    and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

    id. G. 1, 183.—
    (β).
    Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

    labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

    Cic. Off. 1, 27, 94:

    vino aut somno oppressi aut mente capti,

    id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

    rarely mentibu' capti,

    Lucr. 4, 1022; so,

    animo,

    Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

    captus animi,

    Tac. H. 3, 73.— Absol.:

    virgines captae furore,

    Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

    viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

    Liv. 39, 13, 12:

    captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

    id. 8, 18, 11; cf.:

    capti et stupentes animi,

    id. 6, 36, 8.—
    f.
    To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

    de istac sum judex captus,

    Plaut. Merc. 4, 3, 33:

    Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

    Liv. 3, 71, 2:

    me cepere arbitrum,

    Ter. Heaut. 3, 1, 91:

    te mihi patronam capio, Thais,

    id. Eun. 5, 2, 48:

    quom illum generum cepimus,

    id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

    non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

    make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

    si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

    id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

    plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

    Gell. 1, 12, 15:

    jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

    Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

    religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

    Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—
    2.
    Of places.
    a.
    To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

    loca capere, castra munire,

    Caes. B. G. 3, 23:

    castris locum capere,

    Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

    locum capere castris,

    Quint. 12, 2, 5:

    ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

    Cic. de Or. 2, 72, 294:

    ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

    Nep. Ages. 6, 2:

    nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

    Liv. 34, 14, 1:

    neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

    id. 35, 14, 9:

    erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

    id. 35, 28, 1:

    locum cepere paulo quam alii editiorem,

    Sall. J. 58, 3:

    duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

    Dict. Cret. 2, 46; so,

    of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

    Caes. B. G. 1, 25:

    tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

    Liv. 7, 26, 5:

    quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

    Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

    tumulum suis cepit,

    Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

    for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

    Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

    Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

    Liv. 1, 6, 4;

    for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

    id. 9, 43, 20:

    Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

    Verg. A. 6, 753; 12, 562:

    ante locum capies oculis ( = eliges),

    Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—
    b.
    To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

    invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

    MACELLAM OPPVGNANDO,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    CORSICAM,

    Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

    ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

    Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

    Troja capta,

    Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

    urbem opulentissimam,

    id. 5, 20, 1:

    ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

    Cic. Div. 1, 33, 72:

    castra hostium,

    Nep. Dat. 6, 7:

    concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

    Liv. 42, 63, 6:

    plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

    id. 28, 39, 10:

    sedem belli,

    Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

    oppressa captaque re publica,

    Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—
    c.
    To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

    insulam capere non potuerant,

    Caes. B. G. 4, 26 fin.:

    onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

    id. ib. 4, 36:

    accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

    id. ib. 5, 23:

    nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

    id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

    qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

    Cic. Sest. 46, 99.—
    3.
    Of things of value, property, money, etc.
    a.
    In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

    AVRVM, ARGENTVM,

    Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

    de praedonibus praedam capere,

    Plaut. Truc. 1, 2, 14:

    agros de hostibus,

    Cic. Dom. 49, 128:

    ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

    Liv. 4, 48, 2:

    quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

    Nep. Con. 4, 4:

    classem,

    id. Cim. 2, 2:

    magnas praedas,

    id. Dat. 10, 2:

    ex hostibus pecuniam,

    Liv. 5, 20, 5; cf.:

    e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

    id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

    signum pulcherrimum Carthagine captum,

    id. ib. 2, 4, 38, §

    82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

    Ter. Eun. 1, 1, 35:

    cape cedo,

    id. Phorm. 5, 8, 57:

    ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

    Cic. Fin. 5, 25, 74:

    majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

    id. Agr. 2, 29, 81:

    te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

    Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

    paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

    Nep. Epam. 3, 4:

    ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

    id. Att. 7, 2:

    quoniam formam hujus cepi in me et statum,

    assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

    quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

    Caes. B. G. 1, 13:

    regnum Tiberinus ab illis Cepit,

    succeeded to, Ov. M. 14, 615.—
    b.
    In particular connections.
    (α).
    With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

    his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

    HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

    id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

    quicquid ab horum quopiam captum est,

    id. ib. §

    27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

    id. ib. 2, 3, 40, §

    91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

    id. ib. 2, 3, 94, §

    218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

    id. ib. 2, 3, 30, §

    71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

    id. Leg. 3, 20, 46:

    ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

    id. Fin. 2, 16, 54:

    quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

    id. Clu. 42, 120:

    nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

    id. Pis. 16, 38:

    si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

    id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

    ab regibus Illyriorum,

    Liv. 42, 45, 8:

    saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

    Tac. A. 3, 67; 4, 31.—
    (β).
    Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

    si ex hereditate nihil ceperit,

    Cic. Off, 3, 24, 93:

    qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

    id. Leg. 2, 19, 48:

    abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

    Quint. 3, 6, 96:

    aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

    id. 5, 14, 16:

    si capiendi Jus nullum uxori,

    Juv. 1, 55:

    qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

    Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

    qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

    ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—
    (γ).
    Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

    capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

    Cic. Par. 6, 3, 49:

    stipendium jure belli,

    Caes. B. G. 1, 28:

    quinquagena talenta vectigalis ex castro,

    Nep. Alcib. 9, 4:

    vectigal ex agro eorum capimus,

    Liv. 28, 39, 13:

    quadragena annua ex schola,

    Suet. Gram. 23:

    si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

    Cato, R. R. 4, 2.—
    C.
    Trop.
    1.
    Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

    metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

    Ter. Eun. 3, 1, 59:

    honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

    Cic. Sen. 18, 62:

    ex iis etiam fructum capio laboris mei,

    id. Div. 2, 5:

    ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

    id. Fam. 10, 5, 1:

    multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

    id. Att. 1, 4, 2:

    fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

    id. Pis. 14, 31:

    aliquem fructum dulcedinis almae,

    Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

    quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

    Ter. Eun. 3, 5, 25:

    utilitates ex amicitia maximas,

    Cic. Lael. 9, 32:

    usuram alicujus corporis,

    Plaut. Am. prol. 108.—
    2.
    Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

    gestum atque voltum novom,

    Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

    figuras Datque capitque novas,

    id. ib. 15, 309:

    formam capit quam lilia,

    id. ib. 10, 212; cf.:

    duritiam ab aere,

    id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

    radicem capere,

    to take root, Cato, R. R. 51:

    cum pali defixi radices cepissent,

    Plin. 17, 17, 27, § 123:

    siliculam capere,

    Varr. R. R. 1, 23, 3:

    maturitatem capere,

    Col. 4, 23, 1:

    radix libere capit viris,

    Plin. 17, 21, 35, § 161:

    vires cepisse nocendi,

    Ov. M. 7, 417:

    (telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

    Plin. 13, 1, 2, § 13.—
    3.
    Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

    cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

    Plaut. Trin. 3, 2, 24:

    qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

    Cic. Verr. 1, 17, 52:

    aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

    id. Phil. 3, 11, 29:

    consuetudinem exercitationemque,

    id. Off. 1, 18, 59:

    misericordiam,

    id. Quint. 31, 97:

    quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

    Ov. A. A. 2, 346:

    disciplinam principum,

    Plin. Pan. 46. —With dat.:

    quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

    Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—
    4.
    Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

    nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

    o Geta, provinciam Cepisti duram,

    Ter. Phorm. 1, 2, 23:

    in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

    took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

    consulatum,

    id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

    honores,

    Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

    imperium,

    id. Claud. 10:

    magistratum,

    Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

    magistratus,

    Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

    capiatque aliquis moderamina (navis),

    Ov. M. 3, 644:

    rerum moderamen,

    id. ib. 6, 677:

    pontificatum maximum,

    Suet. Vit. 11:

    rem publicam,

    Sall. C. 5, 6:

    neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

    Liv. 2, 33, 1:

    ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

    id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

    patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

    Liv. 7, 1, 2.—
    5.
    In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

    augurium ex arce,

    Liv. 10, 7, 10:

    augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

    Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

    omen,

    Cic. Div. 1, 46, 104:

    in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

    Liv. 9, 4, 1:

    rursus impetu capto enituntur,

    id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

    a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

    Cic. Leg. 1, 3, 8:

    experimentum eorum inversa manu capitur,

    Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

    nec vestra capit discordia finem,

    Verg. A. 10, 106:

    fugam,

    to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

    ad impetum capiundum modicum erat spatium,

    Liv. 10, 5, 6; cf.:

    expeditionis Germanicae impetum cepit,

    suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

    ea pars artis, ex qua capere initium solent,

    Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

    eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

    Caes. B. G. 1, 1:

    a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

    Cic. Leg. 2, 3, 7.—
    6.
    Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

    si occassionem capsit,

    Plaut. Ps. 4, 3, 6:

    si lubitum fuerit, causam ceperit,

    Ter. And. 1, 3, 8:

    quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

    Ter. Phorm. 5, 4, 9:

    si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

    Cic. Fam. 11, 16, 1.—
    7.
    Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

    quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

    Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

    cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

    Caes. B. G. 7, 35:

    hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

    Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

    conjecturam capere,

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

    Plaut. Merc. 2, 3, 12:

    capti consili memorem mones,

    id. Stich 4, 1, 72:

    quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

    Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

    temerarium consilium,

    Liv. 25, 34, 7:

    tale capit consilium,

    Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

    confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

    Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

    subito consilium cepi, ut exirem,

    Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

    legionis opprimendae consilium capere,

    Caes. B. G. 3, 2:

    obprimundae reipublicae consilium cepit,

    Sall. C. 16, 4.—With sibi:

    si id non fecisset, sibi consilium facturos,

    Caes. B. C. 2, 20:

    ut ego rationem oculis capio,

    Plaut. Ps. 2, 2, 2:

    cepi rationem ut, etc.,

    Ter. Heaut. 5, 2, 11.—
    8.
    Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

    ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

    Cic. Phil. 11, 2, 5:

    quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

    Cic. Lael. 10, 33:

    praesagia a sole,

    Plin. 18, 35, 78, § 341:

    illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

    Cic. Tusc. 1, 14, 32.—
    9.
    Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

    tantum laborem capere ob talem filium?

    Ter. And. 5, 2, 29:

    omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

    id. Heaut. 2, 4, 19:

    laborem inanem ipsus capit,

    id. Hec. 3, 2, 9:

    ex eo nunc misera quem capit Laborem!

    id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

    hic potitur gaudia,

    id. Ad. 5, 4, 22:

    satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

    Plaut. Am. 1, 2, 10:

    plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

    id. ib. 2, 2, 9:

    cum illa quacum volt voluptatem capit,

    id. ib. prol. 114:

    angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

    Cic. Lael. 13, 48:

    quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

    id. Off. 2, 9, 32:

    laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

    id. Fin. 2, 30, 96:

    lenire desiderium quod capiebat e filio,

    id. Sen. 15, 54:

    opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

    id. Brut. 1, 1:

    itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

    id. ib. 40, 147:

    ex civibus victis gaudium meritum capiam,

    Liv. 27, 40, 9:

    ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

    id. 5, 20, 2:

    ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

    id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

    laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

    id. ib. 14, 14, 4:

    ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

    lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

    maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

    Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

    et in futurum etiam metum ceperunt,

    Liv. 33, 27, 10:

    voluptatem animi,

    Cic. Planc. 1, 1:

    malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

    id. Tusc. 4, 31, 66:

    quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

    Ov. P. 4, 9, 37.—
    10.
    Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

    edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

    Ter. Hec. 1, 2, 14:

    numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

    id. ib. 4, 2, 4:

    sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

    id. Eun. 3, 1, 14:

    nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

    Cic. Phil. 3, 4, 9:

    te cepisse odium regni videbatur,

    id. ib. 2, 36, 91:

    Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

    Liv. 1, 6, 3:

    cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

    id. 40, 21, 2:

    etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

    id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

    qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

    Liv. 27, 13, 2:

    oblivio deorum capiat pectora vestra,

    id. 38, 46, 12:

    tantane te cepere oblivia nostri?

    Ov. Tr. 1, 8, 11:

    ut animum ejus cura sacrorum cepit,

    Liv. 27, 8, 6:

    hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

    id. 44, 12, 1:

    tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

    Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

    I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

    Verg. A. 2, 384:

    infelix, quae tanta animum dementia cepit!

    id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

    cum subita incautum dementia cepit amantem,

    id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

    I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

    Liv. 1, 57, 10:

    ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

    id. 25, 22, 1:

    tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

    id. 23, 20, 7:

    senatum metus cepit,

    id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

    quantus timor socios populi Romani cepisset,

    Liv. 43, 11, 9.—
    11.
    Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

    calamitatem,

    Cic. Div. 1, 16, 29:

    detrimenti aliquid in aliqua re,

    Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

    videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

    Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

    quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

    Sall. C. 29, 2 sq.
    II.
    To take in, receive, hold, contain, be large enough for.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

    parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

    Lucr. 6, 1030:

    jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

    Ov. M. 1, 344; cf.:

    terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

    id. ib. 1, 75:

    dum tenues capiat suus alveus undas,

    id. ib. 8, 558:

    cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

    id. ib. 5, 324.—
    2.
    Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

    di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

    Ter. Heaut. 2, 3, 13:

    qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

    Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

    volat vapor ater ad auras,

    Verg. A. 7, 466:

    non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

    Hor. S. 1, 1, 46:

    non capit se mare,

    Sen. Agam. 487:

    neque enim capiebant funera portae,

    Ov. M. 7, 607:

    officium populi vix capiente domo,

    id. P. 4, 4, 42:

    si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

    Curt. 7, 8, 12:

    ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

    Just. 2, 10, 19.—
    B.
    Trop.
    1.
    To swallow up, ingulf, take in (rare):

    tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—
    2. a.
    Affirmatively (rare):

    quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

    Curt. 9, 3, 7:

    si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

    Quint. 2, 4, 17:

    dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

    Dig. 40, 12, 15.—
    b.
    With negatives:

    non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

    Cic. Pis. 11, 24:

    leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

    Lucr. 3, 298:

    nec capiunt inclusas pectora flammas,

    Ov. M. 6, 466:

    vix spes ipse suas animo capit,

    id. ib. 11, 118:

    ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

    id. ib. 6, 610; cf.:

    sic quoque concupiscis quae non capis,

    Curt. 7, 8, 13:

    majora quam capit spirat,

    id. 6, 9, 11:

    ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

    id. 3, 12, 20:

    infirma aetas majora non capiet,

    Quint. 1, 11, 13.—
    3.
    Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

    rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

    Plin. 16, 40, 78, § 212:

    molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

    id. 16, 16, 27, § 68:

    res non capit restitutionem, cum statum mutat,

    Dig. 4, 4, 19.—
    4.
    With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

    nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

    Prud. Apoth. 154:

    crimina, quae non capiunt indulgeri,

    Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—
    5.
    Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

    sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

    Quint. 11, 1, 45:

    nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

    id. 2, 6, 2:

    quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

    Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

    senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

    Liv. 9, 17, 14:

    somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

    id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.
    2.
    căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,
    I.
    A taking:

    dominii,

    Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—
    II.
    = usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.

    Lewis & Short latin dictionary > Capta

  • 3 recipio

    rĕ-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3 ( fut. apoc. recipie, for recipiam, Cato ap. Fest. p. 138 and 236 Müll.; v. dico init.:

    recepso, for recepero,

    Cat. 44, 19), v. a. [capio].
    I.
    To take back, get back, bring back; to retake, regain, recover.
    A.
    Lit. (very freq. and class.):

    dandis recipiendisque meritis,

    Cic. Lael. 8, 26:

    tu me sequere ad trapezitam... recipe actutum,

    Plaut. Curc. 5, 3, 49 (just before, ni argentum refers); cf.:

    centum talenta et credidisse eos constat, et non recepisse,

    Quint. 5, 10, 111; and (opp. mutuum dare) Mart. 3, 40, 4:

    si velit suos recipere, obsides sibi remittat,

    Caes. B. G. 3, 8 fin.:

    obsides,

    Suet. Aug. 21:

    reges,

    Liv. 2, 15:

    recepto amico,

    Hor. C. 2, 7, 27; 4, 2, 47. — Freq. of places, etc., once captured and lost, to retake:

    cum Tarento amisso... aliquot post annos Maximus id oppidum recepisset... nunquam ego (Tarentum) recepissem, nisi tu perdidisses,

    Cic. de Or. 2, 67, 273; cf. id. Sen. 4, 11:

    Lavinium,

    Liv. 2, 39;

    so of other things: recipere suas res amissas,

    Liv. 3, 63:

    praeda omnis recepta est,

    id. 3, 3:

    signa, quae ademerant Parthi,

    Suet. Tib. 9:

    arma,

    Liv. 9, 11; Curt. 4, 12, 17: pectore in adverso totum cui comminus ensem Condidit assurgenti, et multā morte recepit, drew out again, = retraxit, Verg. A. 9, 348; so,

    sagittam ab alterā parte,

    Cels. 7, 5, 2: suos omnes incolumes receperunt (sc. ex oppido in castra), drew off, withdrew, = reduxerunt, Caes. B. G. 7, 12 fin.; so,

    milites defessos,

    id. B. C. 1, 45 fin.:

    exercitum,

    Liv. 10, 42:

    equitatum navibus ad se intra munitiones,

    Caes. B. C. 3, 58:

    illum ego... medio ex hoste recepi,

    bore away, rescued, Verg. A. 6, 111.—
    b.
    With se, to draw back, withdraw from or to any place, to betake one ' s self anywhere; in milit. lang., to retire, retreat:

    se ex eo loco,

    Plaut. Aul. 4, 8, 10; cf.:

    se e fano,

    id. Poen. 4, 1, 5:

    se ex opere,

    id. Men. 5, 3, 7:

    se ex hisce locis,

    Cic. Verr. 2, 4, 10, § 21:

    se e Siciliā,

    id. Brut. 92, 318:

    se ex fugā,

    Caes. B. G. 7, 20 fin.; id. B. C. 3, 102:

    se inde,

    id. B. G. 5, 15:

    se hinc,

    id. B. C. 1, 45 et saep.:

    recipe te,

    Plaut. Trin. 4, 3, 8:

    se,

    Cic. Off. 3, 10, 45 (just before, reverti); Caes. B. C. 3, 45 (coupled with loco excedere); 3, 46; cf.:

    sui recipiendi facultas,

    id. B. G. 3, 4 fin.; 6, 37;

    for which: se recipiendi spatium,

    Liv. 10, 28:

    recipe te ad erum,

    Plaut. Trin. 4, 3, 20:

    se ad dominum,

    id. ib. 4, 3, 1:

    se ad nos,

    Cic. Att. 4, 15, 2:

    se ad suos,

    Caes. B. G. 1, 46; 7, 82; id. B. C. 3, 38; 3, 50; 3, 52 fin.:

    se ad Caesarem (Allobroges, legati),

    id. B. G. 1, 11; 4, 38:

    se ad agmen,

    id. ib. 7, 13; id. B. C. 3, 75 fin.:

    se penitus ad extremos fines,

    id. B. G. 6, 10:

    se ad legionem,

    id. ib. 7, 50 fin.:

    se ad oppidum llerdam,

    id. B. C. 1, 45:

    se ad ordines suos,

    id. ib. 2, 41:

    se ad signa,

    id. B. G. 5, 34 fin.; id. B. C. 1, 43 fin.:

    se a pabulo ad stabulum,

    Plaut. Mil. 2, 3, 33:

    inde se in currus,

    Caes. B. G. 4, 33 fin.:

    se ex castris in oppidum,

    id. B. C. 2, 35:

    se in castra,

    id. B. G. 2. 11 fin.; 2, 24; 3, 6; 3, 26 fin.;

    4, 15 et saep.: se in fines,

    id. ib. 4, 16:

    se in Galliam,

    id. ib. 4, 19 fin.:

    se in montem,

    id. ib. 1, 25: se in antiquas munitiones, id. B. C. 3, 54 fin.:

    se in silvas ad suos,

    id. B. G. 2, 19:

    se in castra ad urbem,

    id. B. C. 2, 25; 2, 26; cf.:

    se retro in castra,

    Liv. 23, 36;

    and with this cf.: sese retro in Bruttios,

    id. 23, 37;

    and so, se, with rursus,

    Plaut. Capt. 1, 2, 25; id. Pers. 4, 5, 6; id. Rud. 4, 6, 19; Caes. B. G. 5, 34 fin.; id. B. C. 2, 41 et saep.:

    se in novissimos,

    Liv. 7, 40:

    se intra munitiones,

    Caes. B. G. 5, 44; cf.:

    se intra montes,

    id. B. C. 1, 65:

    se per declive,

    id. ib. 3, 51:

    se sub murum,

    id. ib. 2, 14:

    se trans Rhenum,

    id. B. G. 6, 41:

    se Larissam versus,

    id. B. C. 3, 97:

    se domum ex hostibus,

    Plaut. Am. 2, 2, 52:

    se domum,

    id. ib. 2, 2, 31; id. Capt. 1, 2, 25; id. Aul. 2, 1, 55:

    se Adrumetum,

    Caes. B. C. 2, 23:

    se Hispalim,

    id. ib. 2, 20:

    se Dyrrhachium ad Pompeium,

    id. ib. 3, 9 fin.:

    se illuc,

    Plaut. Most. 3, 1, 10; id. Merc. 5, 2, 40; id. Ps. 3, 1, 23 al.; cf.:

    se huc esum ad praesepim suam,

    id. Curc. 2, 1, 13:

    se eo,

    Caes. B. G. 1, 25 et saep. — In the same meaning, without se: neque sepulcrum, quo recipiat, habeat portum corporis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 415 Vahl.); cf.

    of a military retreat: si quo erat longius prodeundum aut celerius recipiendum,

    Caes. B. G. 1, 48 fin.; so without se after the verbum finitum several times in Plaut.:

    rursum in portum recipimus,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 60:

    dum recipis,

    id. Rud. 3, 6, 42:

    actutum face recipias,

    id. Merc. 2, 4, 30. —
    2.
    Transf.
    (α).
    In business lang., to keep back, retain, reserve (cf. Gell. 17, 6, 6):

    posticulum hoc recepit, quom aedis vendidit,

    Plaut. Trin. 1, 2, 157; so in a sale, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 55, 226; Cic. Top. 26, 100; Dig. 19, 1, 53; 8, 4, 10: mulier magnam dotem dat et magnam pecuniam recipit, Cato ap. Gell. 17, 6, 8. — With object-clause, Cato, R. R. 149, 2. — With dat.:

    aqua, itinere, actu domini usioni recipitur,

    Cato, R. R. 149, 2.—
    (β).
    To restore (late Lat.):

    urbem munitissimam,

    to fortify anew, Amm. 16, 3, 2. —
    B.
    Trop., to get back, bring back; to receive again, regain, recover:

    ut antiquam frequentiam recipere vastam ac desertam bellis urbem paterentur,

    Liv. 24, 3:

    jus,

    Quint. 5, 10, 118:

    et totidem, quot dixit, verba recepit,

    got back, Ov. M. 3, 384:

    quam (vitam) postquam recepi,

    received again, id. ib. 15, 535: anhelitum, to recover one ' s breath, Plaut. Ep. 2, 2, 21; id. Merc. 3, 4, 16; cf.

    spiritum,

    Quint. 11, 3, 55:

    animam,

    Ter. Ad. 3, 2, 26; Quint. 6, prooem. §

    13: a tanto pavore recipere animos,

    Liv. 21, 5, 16 Weissenb.:

    a pavore animum,

    id. 2, 50, 10:

    e pavore recepto animo,

    id. 44, 10, 1;

    for which: animos ex pavore,

    id. 21, 5 fin.:

    recepto animo,

    Curt. 6, 9, 2; 9, 5, 29:

    animum vultumque,

    Ov. F. 4, 615:

    mente receptā,

    Hor. Ep. 2, 2, 104:

    (vocem) ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum recipere,

    to bring it back, Cic. de Or. 1, 59, 251. —

    In zeugma (cf. I. A. supra): arma et animos,

    Curt. 4, 12, 17.—
    b.
    With se.
    (α).
    To betake one ' s self, withdraw, retire from or to any place:

    ad ingenium vetus versutum te recipis tuum,

    Plaut. As. 2, 1, 7:

    ad frugem bonam,

    Cic. Cael. 12, 28:

    ad reliquam cogitationem belli,

    Caes. B. C. 3, 17 fin.:

    se a voluptatibus in otium,

    Plin. Pan. 82, 8:

    se in principem,

    to resume his princely air, id. ib. 76, 5.— More freq.,
    (β).
    To recover, to collect one ' s self:

    difficulter se recipiunt,

    regain strength, Varr. R. R. 2, 5, 17:

    quae cum intuerer stupens, ut me recepi, Quis hic, inquam, etc.,

    Cic. Rep. 6, 18, 18:

    nullum spatium respirandi recipiendique se dedit,

    Liv. 10, 28:

    se ex terrore ac fugā,

    Caes. B. G. 2, 12:

    se ex timore,

    id. ib. 4, 34:

    se ex fugā,

    id. ib. 4, 27:

    nondum totā me mente recepi,

    Ov. M. 5, 275.
    II.
    (Acc. to re, I. b.) To take to one ' s self, admit, accept, receive; constr. with the simple acc., with ad, or in and acc., in and abl., with simple abl., with a local acc.
    A.
    Lit.
    (α).
    With simple acc.:

    quos homines quondam Laurentis terra recepit, Enn. ap. Prisc. p 762 P. (Ann. v. 35 Vahl.): (ego) excludor, ille recipitur,

    Ter. Eun. 1, 2, 79:

    aliquem,

    Cic. Off. 3, 11, 48:

    hic nulla munitio est, quae perterritos recipiat,

    Caes. B. G. 6, 39; cf.:

    hos tutissimus portus recipiebat,

    id. B. C. 3, 27; 1, 15; cf. id. ib. 3, 11 fin.;

    3, 35: eum Jugurtha accuratissime recepit,

    Sall. J. 16, 3:

    neque quisquam aut expulsus invidiosius aut receptus est laetius,

    Vell. 2, 45, 3; Quint. 7, 1, 14; 9, 2, 89:

    nisi nos vicina Trivici Villa recepisset,

    Hor. S. 1, 5, 80 [p. 1533] et saep.:

    quisnam istic fluvius est, quem non recipiat mare?

    Plaut. Curc. 1, 1, 86; cf. Caes. B. G. 4, 10; and:

    (Peneus) accipit amnem Orcon nec recipit,

    i. e. does not take it to itself, does not mingle with it, Plin. 4, 8, 15, § 31:

    equus frenum recepit,

    received, submitted to, Hor. Ep. 1, 10, 36:

    necesse erat, ab latere aperto tela recipi,

    Caes. B. G. 5, 35. —
    (β).
    With ad:

    recipe me ad te,

    Plaut. Cist. 3, 9; id. Am. 3, 2, 11; id. Rud. 2, 3, 20; id. Ps. 3, 6, 6; Ter. Heaut. 3, 3, 6; Suet. Caes. 63:

    aliquem ad epulas,

    Cic. Top. 5, 25; cf.:

    ad lusum,

    Suet. Ner. 11. —
    (γ).
    With in and acc.:

    recipe me in tectum,

    Plaut. Rud. 2, 7, 16:

    concubinam in aedes,

    id. Mil. 4, 3, 3:

    nos in custodiam tuam,

    id. Rud. 3, 3, 34:

    Tarquinium in civitatem,

    Cic. Rep. 2, 20, 35; id. Balb. 13, 31; Liv. 2, 5; Hor. Ep. 2, 1, 6:

    aliquem in ordinem senatorium,

    Cic. Phil. 7, 5, 15:

    aliquem in fidem,

    id. Fam. 13, 19, 2; id. Att. 15, 14, 3; Caes. B. G. 2, 15; 4, 22:

    aliquem in civitatem,

    Cic. Balb. 12, 29:

    aliquem in caelum,

    id. N. D. 3, 15, 39:

    aliquem in deditionem,

    Caes. B. G. 3, 21 fin.; Liv. 8, 13; Suet. Calig. 14 al.:

    aliquem in jus dicionemque,

    Liv. 21, 61:

    aliquem in amicitiam,

    Sall. J. 14, 5; 5, 4 Kritz N. cr.:

    aliquam in matrimonium,

    Suet. Caes. 50; Just. 9, 5, 9 et saep. —
    (δ).
    With in and abl. (rare and in purely local relations; v. Kritz ad Sall. J. 5, 4):

    aliquem in loco,

    Plaut. Stich. 5, 4, 3:

    loricati in equis recipiuntur, Auct. B. Hisp. 4, 2: sidera in caelo recepta,

    Ov. M. 2, 529 (but in Liv. 24, 32, 6, the correct read. is tuto Hexapylo, without in; v. Weissenb. ad h. l.). —
    (ε).
    With simple abl. (mostly in purely local relations):

    ut tuo recipias tecto servesque nos,

    Plaut. Rud. 1, 5, 18; so,

    aliquem tecto,

    Caes. B. G. 7, 66 fin.:

    exercitum tectis ac sedibus suis,

    Cic. Agr. 2, 33, 90:

    aliquem suis urbibus,

    id. Fl. 25, 61:

    aliquem civitate,

    id. Balb. 14, 32:

    aliquem finibus suis,

    Caes. B. G. 6, 6; 7, 20 fin.:

    aliquem oppido ac portu,

    id. B. C. 3, 12; 3, 102 fin.:

    aliquem moenibus,

    Sall. J. 28, 2:

    Romulus caelo receptus,

    Quint. 3, 7, 5:

    receptus Terra Neptunus,

    Hor. A. P. 63 et saep. —
    (ζ).
    With local acc.:

    me Acheruntem recipere Orcus noluit,

    Plaut. Most. 2, 2, 68:

    aliquem domum suam,

    Cic. Arch. 3, 5; cf.:

    aliquem domum ad se hospitio,

    Caes. B. C. 2, 20.—
    (η).
    Absol.:

    plerosque hi, qui receperant, celant,

    Caes. B. C. 1, 76.—
    2.
    Transf.
    a.
    In business lang., to take in, receive as the proceeds of any thing:

    dena milia sestertia ex melle,

    Varr. R. R. 3, 16, 11:

    pecuniam ex novis vectigalibus,

    Cic. Agr. 2, 23, 62:

    pecunia, quae recipi potest,

    id. ib. 2, 18, 47. —
    b.
    In gladiator's lang.: recipe ferrum, receive your death-blow, the cry of the people to a vanquished gladiator whom they were not inclined to spare, Cic. Sest. 37, 80; id. Tusc. 2, 17, 41 Kühn.; Sen. Tranq. 11, 1;

    for which: totum telum corpore,

    Cic. Rosc. Am. 12, 33; and:

    ense recepto,

    Luc. 2, 194 Corte.—
    c.
    Milit. t. t., to seize, capture, take possession of, occupy: mittit in Siciliam Curionem pro praetore cum legionibus duo;

    eundem, cum Siciliam recepisset, etc.,

    Caes. B. C. 1, 30:

    Praeneste non vi, sed per deditionem receptum est,

    Liv. 6, 29:

    Aegyptum sine certamine,

    Just. 11, 11, 1:

    eo oppido recepto,

    Caes. B. G. 7, 13 fin.:

    civitatem,

    id. ib. 6, 8; 7, 90; id. B. C. 1, 12; 1, 16; 1, 30;

    3, 16: Aetoliam,

    id. ib. 3, 55:

    rempublicam armis,

    Sall. C. 11, 4:

    Alciden terra recepta vocat,

    the subjugated earth, Prop. 5, 9, 38. —
    d.
    In the later medical lang., of medicines, to receive, i. e. be compounded of various ingredients:

    antidotos recipit haec: stoechados, marrubii, etc.,

    Scrib. Comp. 106; so id. ib. 27; 28; 37; 52 al. (hence the mod. Lat. receptum, receipt, and recipe).—
    B.
    Trop.
    1.
    To take to or upon one ' s self, to assume; to receive, accept, admit, allow, endechomai:

    non edepol istaec tua dicta nunc in aures recipio,

    Plaut. Cist. 2, 1, 34; cf. Quint. 11, 1, 91:

    jusjurandum,

    id. 5, 6, 1; 3; cf. id. 7, 1, 24: in semet ipsum religionem recipere, to draw upon one ' s self, Liv. 10, 40:

    quae legibus cauta sunt, quae persuasione in mores recepta sunt,

    admitted, Quint. 5, 10, 13; cf. id. 10, 7, 15:

    antiquitas recepit fabulas... haec aetas autem respuit,

    Cic. Rep. 2, 10; cf. Quint. 6, 4, 19:

    nec inconstantiam virtus recipit nec varietatem natura patitur,

    Cic. Rep. 3, 11, 18; cf. Vell. 2, 130, 3: non recipit istam Conjunctionem honestas, Cic. Off. 3, 33, 119:

    assentatio nocere nemini potest, nisi ei, qui eam recipit atque eă delectatur,

    id. Lael. 26, 97:

    timor misericordiam non recipit,

    Caes. B. G. 7, 26:

    casus recipere (res),

    to admit, be liable to, id. B. C. 1, 78; so,

    aliquem casum (res),

    id. ib. 3, 51:

    re jam non ultra recipiente cunctationem,

    Liv. 29, 24; Vell. 2, 52, 3:

    sed hoc distinctionem recipit,

    Just. Inst. 1, 12 pr.:

    si recipiatur poëtica fabulositas,

    Plin. 7, 28, 29, § 101:

    in hoc genere prorsus recipio hanc brevem annotationem,

    Quint. 10, 7, 31; cf. id. 8, 3, 31:

    nos necessarios maxime atque in usum receptos (tropos) exequemur,

    id. 8, 6, 2; cf. id. 8, 6, 32; 5, 11, 20; 11, 3, 104; so with a subj.-clause, id. 1, 3, 14; 6, 3, 103; Plin. 28, 2, 5, § 24 al.—
    (β).
    Of opinions, etc., to adopt, embrace (late Lat.):

    alicujus sententiam,

    Sulp. Sev. Chron. 2, 39, 1:

    opinionem,

    id. Dial. 1, 17, 5.—
    2.
    In partic.
    a.
    To take upon one ' s self, undertake, accept the performance of a task consigned or intrusted to one (whereas suscipio denotes, in gen., the voluntary undertaking of any action; cf.:

    spondeo, stipulor, polliceor): recepi causam Siciliae... ego tamen hoc onere suscepto et receptā causā Siciliensi amplexus animo sum aliquanto amplius. Suscepi enim causam totius ordinis, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 1, § 1:

    in hoc judicio mihi Siculorum causam receptam, populi Romani susceptam esse videor,

    id. Div. in Caecil. 8, 26; and:

    in quo est illa magna offensio vel neglegentiae susceptis rebus vel perfidiae receptis,

    id. de Or. 2, 24, 101; cf. also Quint. 12, 1, 39:

    verebamini, ne non id facerem, quod recepissem semel?

    Ter. Phorm. 5, 7, 9:

    causam Sex. Roscii,

    Cic. Rosc. Am. 1, 2:

    mandatum,

    id. ib. 38, 112:

    officium,

    id. Verr. 2, 5, 71, § 183:

    curam ad se,

    Suet. Tit. 6.—
    b.
    To take an obligation upon one ' s self, to pledge one ' s self, pass one ' s word, be surety for a thing, to warrant, promise, engage a thing to any one, = anadechomai (a favorite word of Cic., esp. in his Epistles): Pe. Tute unus si recipere hoc ad te dicis... Pa. Dico et recipio Ad me, Plaut. Mil. 2, 2, 74; cf.:

    ad me recipio: Faciet,

    Ter. Heaut. 5, 5, 12:

    promitto in meque recipio, fore eum, etc.,

    Cic. Fam. 13, 10, 3; cf.:

    spondeo in meque recipio eos esse, etc.,

    id. ib. 13, 17, 3.—With obj.-clause:

    promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, qualis hodie sit,

    Cic. Phil. 5, 18, 51; so with hoc, id. Fam. 13, 50, 2 (with spondeo); 6, 12, 3; 13, 41, 2 (with confirmo); id. Att. 5, 13, 2; Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4; Liv. 7, 14 Drak.; 33, 13 fin.:

    pro Cassio et te, si quid me velitis recipere, recipiam,

    Cic. Fam. 11, 1, 4. — With de:

    de aestate polliceris vel potius recipis,

    Cic. Att. 13, 1, 2; Liv. 40, 35; cf.

    also: sed fidem recepisse sibi et ipsum et Appium de me,

    had given him a solemn assurance, Cic. Att. 2, 22, 2.— With dat. (after the analogy of promitto, polliceor, spondeo):

    ea, quae tibi promitto ac recipio,

    Cic. Fam. 5, 8, 5; cf.: omnia ei et petenti recepi et ultro pollicitus sum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 1; 7, 1:

    mihi,

    id. ib. 10, 13, 3; Caes. B. C. 3, 82 fin.:

    quid sibi is de me recepisset, in memoriam redegit,

    Cic. Fam. 1, 9, 9.—With dat. and obj.-clause:

    mihi in Cumano diligentissime se, ut annui essemus, defensurum receperat,

    Cic. Att. 5, 17, 5;

    so,

    id. Fam. 6, 12, 3 Manut. (with confirmare); 13, 72, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17, 1; Caes. B. C. 3, 17; Suet. Caes. 23 fin.
    c.
    In jurid. lang.: recipere nomen, of the prætor, to receive or entertain a charge against one, Cic. Verr. 2, 2, 38, § 94; 2, 2, 42, § 102; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2; Val. Max. 3, 7, 9;

    for which: recipere reum,

    Tac. A. 2, 74 fin.; 4, 21:

    aliquem inter reos,

    id. ib. 3, 70; 13, 10. —Hence,
    A.
    rĕceptus, a, um, P. a. (acc. to II. B. 1.), received, usual, current, customary (post-class. and very rare):

    auctoritas receptior,

    Tert. adv. Marc. 4, 5: scriptores receptissimi, Sol. praef.—
    B.
    rĕceptum, i, n. subst. (acc. to II. B. 2. b.), an engagement, obligation, guaranty:

    satis est factum Siculis, satis promisso nostro ac recepto,

    Cic. Verr. 2, 5, 53, § 139; cf.:

    promissum et receptum intervertit,

    id. Phil. 2, 32, 79.

    Lewis & Short latin dictionary > recipio

  • 4 suscipio

    suscĭpĭo (sometimes succĭpĭo; cf. Serv. Verg. A. 1, 175 and 144; Vel. Long. p. 2226 P.), cēpi, ceptum, 3, v. a. [sus, a contraction of subs, for sub; v. sub fin., and capio], qs. to take hold of in order to support, i. e. to take or catch up, to take upon one.
    I.
    To support, hold up, sustain.
    A.
    Lit.:

    quid loquar lapideas moles, quibus porticus suscipimus,

    Sen. Ep. 90, 26:

    theatrum fulturis ab substructionibus,

    Plin. Ep. 10, 38, 2:

    latera puteorum structurā,

    Pall. Aug. 9, 2:

    labentem domum,

    Sen. Ben. 6, 15, 5: balnea suscepta crepidine, supported, resting on, etc., Stat. S. 1, 3, 43:

    habenas,

    Sen. Troad. 728.—
    B.
    Trop.
    1.
    To support, defend:

    famam defuncti pudoremque,

    Plin. Ep. 2, 4, 2:

    qui temere nocentis reos susciperet,

    Quint. 11, 1, 74:

    cum periculo suscepti litigatoris,

    id. 2, 12, 4. —
    2.
    To take upon one, undertake, assume, begin, incur, enter upon (esp. when done voluntarily and as a favor; recipio, when done as a duty or under an obligation).
    (α).
    Of actions, obligations, etc. (class. and freq.):

    aut inimicitias aut laborem aut sumptus suscipere nolunt,

    Cic. Off. 1, 9, 28:

    inimicitias,

    Ter. Hec. 2, 1, 34; Nep. Pelop. 1, 3; cf. Cic. Lael. 21, 77:

    personā susceptā viri boni,

    id. Clu. 36, 101:

    honestam rem actionemve,

    id. Lael. 13, 47:

    bellum,

    id. Leg. 2, 14, 34; id. Rep. 3, 23, 35; id. Off. 1, 11, 35; Caes. B. G. 1, 16; 7, 37 al.:

    rei publicae partem,

    Cic. Rep. 1, 6, 10; id. Mil. 15, 40:

    causam populi,

    id. Rep. 4, 8, 27:

    patrocinium improbitatis, etc.,

    id. ib. 3, 5, 8; id. de Or. 3, 17, 63:

    negotium,

    id. Cat. 3, 2, 5:

    iter Asiaticum,

    id. Att. 4, 15, 2:

    omnia alter pro altero suscipiet,

    id. Lael. 22, 82:

    aes alienum amicorum,

    id. Off. 2, 16, 56:

    cum inaudita ac nefaria sacra susceperis,

    id. Vatin. 6, 14: porcam praecidaneam, Varr. ap. Non. 163, 21:

    pulvinar,

    Liv. 5, 52, 6:

    prodigia (with curare),

    id. 1, 20:

    votum,

    Plaut. Am. 1, 1, 75; Liv. 27, 45, 8; Ov. F. 6, 246:

    disputationem de re publicā,

    Cic. Rep. 1, 7, 12; cf. id. Off. 1, 2, 7:

    nec enim hoc suscepi, ut, etc., tamquam magister persequerer omnia,

    id. Rep. 1, 24, 38:

    permagnum quiddam,

    id. de Or. 1, 22, 103:

    quae si suscipiamus,

    undertake to prove, id. Div. 2, 40, 84; so with obj.-clause:

    qui suscipiant, posse animum manere corpore vacantem, etc.,

    id. Tusc. 1, 32, 78.— Rarely with dat. of reflex. pron.:

    legationem ad civitates sibi,

    Caes. B. G. 1, 3; cf.:

    tantum sibi auctoritatis in re publicā suscepit, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 58, § 152:

    mihi auctoritatem patriam severitatemque suscipio,

    id. Cael. 16, 37.—
    (β).
    Of feelings, experiences, etc., to undergo, submit to, bear, accept:

    morbos durumque dolorem,

    Lucr. 3, 460; so,

    dolorem,

    Cic. Tusc. 1, 46, 111:

    dolorem gemitumque,

    id. Vatin. 8, 19:

    invidiam atque offensionem apud populos,

    id. Verr. 2, 2, 55, § 137:

    odium,

    id. Att. 6, 1, 25:

    molestiam,

    id. Caecin. 6, 17.—With in and acc.:

    miserius qui suscipit in se scelus quam si qui alterius facinus subire cogitur,

    i. e. wilfully incurs guilt, Cic. Phil. 11, 4, 9; cf.:

    si esset inventus, qui in se suscipere istius culpam crimenque cuperet,

    id. Verr. 2, 4, 42, § 91:

    negotiatoribus Claudius certa lucra proposuit, suscepto in se damno, si cui, etc.,

    Suet. Claud. 18. —
    II.
    To take, catch, take up, receive.
    A.
    In gen. (so only poet. and in post-Aug. prose):

    sol aeternam suscepit lampada mundi,

    to catch up, Lucr. 5, 402:

    dominam ruentem,

    Verg. A. 11, 806:

    suscipiunt famulae,

    id. ib. 4, 391:

    cruorem pateris,

    id. ib. 6, 249; cf.:

    cava suscepto flumine palma sat est,

    Prop. 4 (5), 9, 36 (al. succepto):

    ignem foliis,

    Verg. A. 1, 175. —
    B.
    In partic.
    1.
    To take up a new-born child from the ground; hence, to acknowledge, recognize, bring up as one ' s own (class.; cf.

    tollo): simul atque editi in lucem et suscepti sumus,

    Cic. Tusc. 3, 1, 2:

    puerum,

    Ter. And. 2, 3, 27:

    haec ad te die natali meo scripsi, quo utinam susceptus non essem!

    Cic. Att. 11, 9, 3.—
    b.
    In gen., to get, beget, or bear children:

    filia, quam ex te suscepi,

    Plaut. Ep. 4, 1, 34: filiam ex uxore, Ter. Phorm. 5, 7 (8), 50:

    liberos ex libertini filiā,

    Cic. Phil. 3, 6, 17; cf. Ter. Phorm. 5, 7 (8), 74:

    inde filiam,

    id. ib. 5, 8 (9), 18:

    susceperas liberos non solum tibi, sed etiam patriae,

    Cic. Verr. 2, 3, 69, § 161:

    si qua mihi de te suscepta fuisset Ante fugam suboles,

    Verg. A. 4, 327; Vulg. Judic. 11, 2.—
    2.
    To take, receive, as a citizen, under one's protection, as a pupil, etc. (rare but class.):

    Cato cum esset Tusculi natus, in populi Romani civitatem susceptus est,

    Cic. Leg. 2, 2, 5: suscipe me totum, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 9, 1:

    suscepi candidatum,

    Plin. Ep. 6, 6, 9:

    susceptos a se discipulos,

    Quint. 2, 5, 1; 11, 1, 55:

    pancratiasten docendum,

    id. 2, 8, 13:

    aliquos erudiendos,

    id. 2, 8, 1.—
    3.
    To receive, get:

    pecuniam,

    Dig. 22, 3, 25:

    pretio, quod dominus suscepit,

    App. M. 8, p. 213, 20.—
    C.
    Trop.:

    suscepit vita hominum consuetudoque communis, ut, etc.,

    has allowed, admitted, Cic. N. D. 2, 24, 62.—
    2.
    To take up, resume, continue a speech, answer:

    suscipit Stolo: Tu, inquit, invides, etc.,

    Varr. R. R. 1, 2, 24; cf.:

    ad quod... sermonem suscipit Polus,

    Quint. 2, 15, 28; Verg. A. 6, 723; App. M. 4, p. 150, 8; 9, p. 227, 12. —Hence, P. a. as subst.: susceptum, i, n., an undertaking:

    susceptaque magna labore Crescere difficili,

    Ov. M. 11, 200.

    Lewis & Short latin dictionary > suscipio

  • 5 capesso

    căpesso ( căpisso, Pac. ap. Non. p. 227, 1), īvi (Sall. H. 3, 68 Dietsch; Tac. A. 15, 49), or ii (Tac. A. 12, 30: capessi, given by Diom. p. 367 P., and by Charis. ap. Prisc. p. 902 ib., but apparently erroneously; cf. Struve, p. 198, and lacesso), ītum (acc. to Prisc. l. l. part. fut. capessiturus, Tac. A. 6, 48), 3, v. desid. a. [capio].
    I.
    Lit., to seize, take, or catch at eagerly, to snatch at, lay hold of (capesso = desidero capere, Prisc. l. l.;

    rare but class.): alia animalia cibum partim oris hiatu et dentibus ipsis capessunt, partim unguium tenacitate adripiunt,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    pastus,

    id. ib.:

    arma,

    Verg. A. 3, 234; Ov. M. 11, 378.—
    B.
    Of relations of place, to strive to reach a place or limit, to betake one ' s self to, to go to, to repair or resort to; constr. usu. with acc.; ante-class. [p. 283] also capere se in or ad aliquem locum.
    (α).
    With acc.:

    omnes mundi partes undique medium locum capessentes nituntur aequaliter,

    Cic. N. D. 2, 45, 115:

    superiora capessere,

    id. Tusc. 1, 18, 42:

    Melitam,

    id. Att. 10, 9, 1:

    Italiam,

    Verg. A. 4, 346:

    turris,

    id. ib. 11, 466:

    montem,

    Val. Fl. 4, 316:

    aethera,

    Sil. 4, 480.—
    (β).
    Se in or ad aliquem locum:

    quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,

    Plaut. As. 1, 3, 6:

    nunc pergam... me domum capessere,

    id. Am. 1, 1, 106; Titin. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 346.—
    (γ).
    With adverb. dat.:

    quo nunc capessis te,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 5; id. Rud. 1, 2, 89; 1, 2, 83.—
    II.
    Trop.
    A.
    To take hold of any thing with zeal, to take upon one ' s self, take in hand, to undertake, enter upon, engage in, execute, manage (the most usu. signif.; cf. I. A.): Pac. ap. Non. p. 227, 1:

    nunc ad senem cursum capessam,

    Plaut. Capt. 4, 1, 9:

    viam,

    Liv. 44, 2, 8:

    alicujus imperia,

    Plaut. Trin. 2, 2, 23:

    jussa,

    to perform, execute, Verg. A. 1, 77; Plaut. Aul. 4, 1, 4; so, capessere rem publicam, to undertake affairs of state, to engage in public affairs, administer (differing, by the idea of zealous co-operation and activity, from accedere ad rem publicam, which designates merely the entering upon a public office or duty), Cic. Sest. 6, 14; id. de Or. 3, 29, 112; id. Att. 1, 17, 10; 16, 7, 7; Sall. C. 52, 5; id. J. 85, 47; Nep. Them. 2, 1; Liv. 3, 69, 5; Tac. A. 1, 24; 12, 41; 16, 26; id. H. 4, 5; 4, 39; Suet. Tib. 25; Quint. 12, 3, 1:

    civitatem,

    Plin. Pan. 39, 5:

    orbem terrae,

    Tac. A. 11, 34; 12, 5:

    magistratus,

    id. Agr. 6:

    imperium,

    id. A. 13, 4; 14, 26:

    vigintiviratum,

    id. ib. 3, 29:

    provincias,

    id. ib. 6, 27:

    officia in republică,

    id. ib. 6, 14 Halm:

    curas imperii,

    Plin. Pan. 66, 2:

    laborem cum honoribus,

    Sall. H. 1, 48, 9 Dietsch:

    bellum,

    Liv. 26, 25, 5:

    pugnam,

    to commence, id. 2, 6, 8; 10, 5, 4; Tac. A. 12, 30; id. H. 3, 16; 5, 17:

    proelium,

    Just. 2, 12:

    partem belli,

    Liv. 31, 28, 4:

    partem pugnae,

    id. 26, 5, 15:

    fugam,

    to take to flight, id. 1, 25, 7:

    principium facinoris,

    Tac. A. 15, 49:

    inimicitias,

    id. ib. 5, 11:

    noctem in castris tutam et vigilem,

    to pass, id. ib. 4, 48:

    divorsa,

    Sall. H. 3, 68 Dietsch:

    tuta et salutaria,

    to adopt, Tac. A. 15, 29:

    parata,

    id. ib. 6, 37:

    meliora,

    id. ib. 6, 48 et saep.:

    libertatem,

    Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch; Cic. Phil. 10, 9, 19: recta, * Hor. S. 2, 7, 7.—
    2.
    Esp., to lay hold of with the mind, to comprehend, understand:

    in capessendis naturae sensibus,

    Gell. 12, 1, 11.—
    B.
    To betake one ' s self to, enter upon (cf. I. B.):

    quam (filius) se ad vitam et quos ad mores praecipitem inscitus capessat,

    Plaut. Bacch. 4, 10, 2.—
    2.
    With the idea of completed action, to attain to, to reach a person or thing: neque (te) posse corde capessere, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v 44 Vahl.).

    Lewis & Short latin dictionary > capesso

  • 6 excipio

    ex-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio].
    I.
    (With the notion of the ex predominating.) To take or draw out.
    A.
    Lit. (rarely): aliquem e mari, to draw out, fish out, Cic. Fragm. ap. Non. 293, 26 (Rep. 4, 8, 8 Baiter):

    vidulum (e mari),

    Plaut. Rud. 4, 4, 140 sq.:

    dens manu, forcipe,

    Cels. 7, 12, 1:

    telum (e vulnere),

    id. 7, 5, 1:

    clipeum cristasque rubentes Excipiam sorti,

    to withdraw, exempt, Verg. A. 9, 271.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.: servitute exceptus, withdrawn, i. e. rescued from slavery, Liv. 33, 23, 2:

    nihil jam cupiditati, nihil libidini exceptum,

    exempt, Tac. Agr. 15.—
    2.
    In partic.
    a.
    To except, make an exception of (freq. and class.):

    hosce ego homines excipio et secerno libenter,

    Cic. Cat. 4, 7, 15:

    qui (Democritus) ita sit ausus ordiri: Haec loquor de universis. Nihil excipit, de quo non profiteatur,

    id. Ac. 2, 23, 73; cf. id. ib. 2, 9, 28:

    Lacedaemonii ipsi, cum omnia concedunt in amore juvenum praeter stuprum, tenui sane muro dissaepiunt id, quod excipiunt,

    id. Rep. 4, 4:

    senex talos elidi jussit conservis meis: sed me excepit,

    Plaut. Mil. 2, 2, 13.—With ne:

    Licinia lex, quae non modo eum, qui, etc.... sed etiam collegas ejus, cognatos, affines excipit, ne eis ea potestas curatiove mandetur,

    Cic. Agr. 2, 8, 21;

    so in legal limitations,

    id. ib. 2, 9, 24; id. Balb. 14, 32; see also exceptio.—With ut, Cic. Q. Fr. 1, 1, 9, 26:

    excepi de antiquis praeter Xenophanem neminem,

    id. Div. 1, 39, 87:

    ut in summis tuis laudibus excipiant unam iracundiam,

    id. Q. Fr. 1, 1, 13, 37:

    dolia, in horreis defossa, si non sint nominatim in venditione excepta, etc.,

    Dig. 18, 1, 76; so ib. 77.—In the abl. absol.:

    omnium mihi videor, exceptis, Crasse, vobis duobus, eloquentissimos audisse Ti. et C. Sempronios,

    you two excepted, Cic. de Or. 1, 9, 38; cf.:

    vos hortor, ut ita virtutem locetis, ut eā exceptā nihil amicitia praestabilius esse putetis,

    id. Lael. 27 fin.:

    exceptā sapientiā,

    id. ib. 6, 20. — Neutr. absol.:

    excepto, quod non simul esses, cetera laetus,

    Hor. Ep. 1, 10, 50:

    excepto, si obscena nudis nominibus enuntientur,

    Quint. 8, 3, 38; Pers. 5, 90; Aug. Serm. 17, 3; 46, 2.—Hence,
    (β).
    Jurid. t. t., said of the defendant, to except, to make a legal exception to the plaintiff's statement:

    verum est, quod qui excipit, probare debeat, quod excipitur,

    Dig. 22, 3, 9; so ib. 18:

    adversus aliquem,

    ib. 16, 1, 17 et saep.; cf. exceptio and the authorities there cited.—
    b.
    In an oration, a law, etc., to express by name, to make particular mention of, to state expressly (rare, and perh. not anteAug.):

    cum Graecos Italia pellerent, excepisse medicos,

    Plin. 29, 1, 8, § 16: vites in tantum sublimes, ut vindemitor auctoratus rogum ac tumulum excipiat, expressly stipulates for (in case he should fall and break his neck), id. 14, 1, 3, § 10.
    II.
    (With the notion of the verb predominating.) To take a thing to one's self (in a good or bad sense), to catch, capture, take, receive.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    sanguinem paterā,

    Cic. Brut. 11, 43; cf. Col. 9, 15, 9:

    e longinquo sucum,

    Plin. 25, 7, 38, § 78:

    labentem excepit,

    Cic. Rab. Post. 16, 43: se in pedes, to take to one's feet, i. e. spring to the ground, Liv. 4, 19, 4:

    filiorum extremum spiritum ore,

    Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118; cf.:

    tunicis fluentibus auras,

    Ov. A. A. 3, 301:

    omnium tela,

    Cic. Verr. 2, 2, 72, § 177; so,

    tela,

    Caes. B. G. 3, 5, 3:

    vulnera,

    Cic. Sest. 10, 23; cf.:

    vulnus ore,

    Quint. 6, 3, 75; and:

    plagae genus in se,

    Lucr. 2, 810:

    o terram illam beatam, quae hunc virum exceperit!

    Cic. Mil. 38, 105; cf.: hunc (Mithridatem) in timore et fuga Tigranes excepit, id de. Imp. Pomp. 9, 23:

    aliquem benigno vultu,

    Liv. 30, 14, 3; cf.

    also: hic te polenta excipiet,

    Sen. Ep. 21 med.:

    aliquem epulis,

    Tac. G. 21:

    multos ex fuga dispersos excipiunt,

    Caes. B. G. 6, 35, 6. alios vagos per hiberna milites excipiebant, Liv. 33, 29, 2: speculator, exceptus a juvenibus mulcatur, id. 40, 7, 4: cf. Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 5:

    servos in pabulatione,

    Caes. B. G. 7, 20, 9:

    incautum,

    Verg. A. 3, 332:

    (uri) mansuefieri ne parvuli quidem excepti possunt,

    Caes. B. G. 6, 28, 4:

    aprum latitantem,

    Hor. C. 3, 12, 10:

    caprum insidiis,

    Verg. E. 3, 18:

    fugientes feras,

    Phaedr. 1, 11, 6:

    aprum, feram venabulo,

    Quint. 4, 2, 17; Sen. Prov. 2 et saep.—
    b.
    Of inanimate subjects:

    postero die patenti itinere Priaticus campus eos excepit,

    received them, Liv. 38, 41, 8:

    silva tum excepit ferum,

    Phaedr. 1, 12, 9; Quint. 2, 12, 2. —
    2.
    In partic.
    a.
    To come next to, to follow after, succeed a thing:

    linguam ad radices ejus haerens excipit stomachus,

    Cic. N. D. 2, 54, 135: quinque milia passuum proxima intercedere itineris campestris;

    inde excipere loca aspera et montuosa,

    Caes. B. C. 1, 66 fin.:

    alios alii deinceps,

    id. B. G. 5, 16 fin. — Poet.:

    porticus excipiebat Arcton,

    i. e. was turned to the north, looked towards the north, Hor. C. 2, 15, 16.—
    b.
    In medic. lang.: aliquid aliqua re, to take something in something, i. e. mixed with something:

    quae (medicamenta) excipiuntur cerato ex rosa facto,

    Cels. 5, 18, 20; 5, 25, 5; 6; 12 et saep.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to take or catch up, to intercept:

    genus divinationis naturale, quod animus arripit aut excipit extrinsecus ex divinitate,

    Cic. Div. 2, 11, 26; cf.:

    posteaquam vidit, illum excepisse laudem ex eo, quod,

    i. e. obtained, id. Att. 1, 14, 3: subire coëgit et excipere pericula, to take upon one's self, to receive, support, sustain (the figure being taken from the reception of an enemy's blows or shots), Cic. Prov. Cons. 9, 23; cf.:

    Germani celeriter phalange facta impetus gladiorum exceperunt,

    Caes. B. G. 1, 52, 4; so,

    impetus,

    id. B. C. 1, 58, 1:

    vim frigorum hiememque,

    Cic. Rab. Post. 15, 42:

    labores magnos,

    id. Brut. 69, 243 et saep.:

    excipimus nova illa cum favore et sollicitudine,

    receive, Quint. 10, 1, 15:

    verba risu,

    id. 1, 2, 7:

    praecepta ad excipiendas hominum voluntates,

    for taking captive, Cic. de Or. 2, 8, 32:

    invidiam,

    to draw upon one's self, Nep. Dat. 5, 2.—
    b.
    Of inanim. or abstr. subjects:

    quae (sublicae) cum omni opere conjunctae vim fluminis exciperent,

    Caes. B. G. 4, 17, 9; 3, 13, 1:

    quid reliquis accideret, qui quosque eventus exciperent,

    i. e. would befall, overtake them, Caes. B. C. 1, 21 fin.; Verg. A. 3, 318; Liv. 1, 53, 4.—
    2.
    In partic.
    a.
    To catch with the ear, esp. eagerly or secretly, to catch up, listen to, overhear:

    maledicto nihil facilius emittitur, nihil citius excipitur,

    Cic. Planc. 23, 57; id. Sest. 48, 102:

    assensu populi excepta vox consulis,

    Liv. 8, 6, 7:

    ad has excipiendas voces speculator missus,

    id. 40, 7, 4; 2, 4, 5; 4, 30, 3:

    laudem avidissimis auribus excipit,

    Plin. Ep. 4, 19, 3:

    notis quoque excipere velocissime solitum,

    i. e. to write down in shorthand, Suet. Tit. 3:

    rumores,

    Cic. Deiot. 9, 25; cf.

    voces,

    Liv. 40, 7, 4:

    sermonem eorum,

    id. 2, 4, 5:

    furtivas notas,

    Ov. Am. 1, 4, 18.—
    b.
    To follow after, to succeed a thing in time or the order of succession (cf. above, A. 2. a.):

    tristem hiemem pestilens aestas excepit,

    Liv. 5, 13, 4:

    Herculis vitam et virtutem immortalitas excepisse dicitur,

    Cic. Sest. 68, 143:

    violis succedit rosa: rosam cyanus excipit, cyanum amarantus,

    Plin. 21, 11, 39, § 68:

    excipit Pompilium Numam Tullus Hostilius,

    Flor. 1, 3, 1:

    hunc (locutum) Labienus excepit,

    Caes. B. C. 3, 87, 1.— Absol.:

    turbulentior inde annus excepit,

    succeeded, followed, Liv. 2, 61, 1; Caes. B. G. 7, 88, 2:

    re cognita tantus luctus excepit, ut, etc.,

    id. B. C. 2, 7, 3.—Hence,
    (β).
    Transf.: aliquid, to continue, prolong a thing:

    memoriam illius viri excipient omnes anni consequentes,

    Cic. de Sen. 6, 19; Liv. 38, 22, 3:

    vices alicujus,

    Just. 11, 5.— Poet. with inf., Sil. 13, 687.

    Lewis & Short latin dictionary > excipio

  • 7 suscipiō (succip-)

        suscipiō (succip-) cēpī, ceptus, ere    [subs (see sub)+capio], to take, catch, take up, lift up, receive: dominam ruentem, V.: cruorem pateris, V.—Of the state, to receive, admit, take as a citizen: in populi R. civitatem susceptus.—(Because a father by taking up the new-born child formally acknowledged it), to take up, acknowledge, recognize, bring up as one's own: simul atque editi in lucem et suscepti sumus: puerum, T.—Of children, to get, beget, bear, have: quā (uxore) filiam Suscepit, T.: ex libertini filiā liberos: si qua mihi de te suscepta fuisset suboles, V.—Fig., to undertake, assume, begin, incur, enter upon (voluntarily): aut inimicitias aut laborem: personā viri boni susceptā: pacis patrocinium: aes alienum amicorum: prodigia, L.: quae si suscipiamus, undertake to prove: sibi legationem ad civitates, take upon himself, Cs.: mihi auctoritatem patriam.— To undergo, submit to, incur, bear, accept, suffer: invidia conservandā re p. suscepta: apud populos invidiam: poenam nullam suo dignam scelere: in se scelus, i. e. wilfully incur guilt: in se istius culpam crimenque.—With ut and subj, to allow, admit: suscepit vita hominum consuetudoque communis, ut, etc.—In conversation, to take up (the subject), answer: Suscipit Anchises atque ordine singula pandit, V.

    Latin-English dictionary > suscipiō (succip-)

  • 8 subeo

    sŭb-ĕo, ĭi, ĭtum, īre ( perf. subīvit, Ov. F. 1, 314; Stat. S. 2, 1, 155: subivimus, Claud. ap. Tac. A. 11, 24 dub.), v. n. and a., to come or go under any thing; to come or go up to, to approach, draw near, advance or proceed to a place; to come or go on; to follow, succeed; to go down, sink; to come up, spring up (cf. succedo).
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    subire sub falas,

    Plaut. Most. 2, 1, 10:

    in nemoris latebras,

    Ov. M. 4, 601; cf.: in aliquem locum, to enter, Auct. B. Alex. 74, 4:

    in adversum Romani subiere,

    Liv. 1, 12, 1:

    in adversos montes,

    id. 41, 18, 11:

    testudine factā subeunt,

    advance, Caes. B. G. 7, 85, 7:

    Albani subiere ad montes,

    Liv. 1, 28, 5:

    subire ad portam castrorum,

    id. 34, 16, 2; cf.:

    ad urbem subeunt,

    id. 31, 45, 4; 39, 27, 10; 36, 19, 1; and:

    subeundum erat ad hostes,

    id. 2, 31, 4:

    ad tecta subibant,

    Verg. A. 8, 359.—With dat.:

    muro subibant,

    Verg. A. 7, 161; so,

    muro,

    id. ib. 9, 371:

    portu Chaonio (with accedere urbem),

    id. ib. 3, 292:

    luco,

    id. ib. 8, 125:

    dumis,

    Sil. 5, 283:

    ingenti feretro,

    Verg. A. 6, 222:

    age cervici inponere nostrae: Ipse subibo umeris,

    id. ib. 2, 708:

    per vices subeunt elephanti,

    Plin. 8, 7, 7, § 23:

    pone subit conjux,

    follows, Verg. A. 2, 725; so Val. Fl. 4, 197; cf.:

    dexterae alae sinistra subiit,

    Liv. 27, 2, 7:

    subeuntis alii aliis in custodiam,

    id. 25, 37, 6; and:

    subiit argentea proles,

    Ov. M. 1, 114:

    subit ipse meumque Explet opus,

    succeeds me, takes my place, id. ib. 3, 648:

    Volscus saxa objacentia pedibus ingerit in subeuntes,

    climbing, Liv. 2, 65, 4:

    vel eodem amne vel Euphrate subire eos posse,

    i. e. sail up stream, Curt. 9, 10, 3; cf.:

    adverso amne Babylona subituros,

    id. 10, 1, 16.—
    b.
    Of things:

    stamen a stando: subtemen, quod subit stamini,

    Varr. L. L. 5, § 113 Müll.:

    cum luna sub orbem solis subisset,

    Liv. 37, 4, 4:

    tertio die mixtum flumini subibat mare,

    Curt. 9, 9, 7:

    venae nonnumquam incipiente febre subeunt,

    the pulse sinks, Cels. 3, 6 med.:

    subeunt herbae,

    come up, spring up, Verg. G. 1, 180; so,

    barba,

    i. e. sprouts, grows, Mart. 7, 83, 2:

    subisse aquam in caelum,

    Plin. 31, 3, 21, § 32.—
    2.
    In partic., to come on secretly, to advance or approach stealthily, to steal upon, steal into ( poet.), Prop. 1, 9, 26; Ov. Am. 1, 2, 6; id. A. A. 1, 742.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to come in, succeed, take place; to enter stealthily, come secretly or by degrees: in quarum locum subierunt inquilinae impietas, perfidia, impudentia, Varr. ap. Non. 403, 27:

    fugere pudor verumque fidesque: In quorum subiere locum fraudesque dolique,

    Ov. M. 1, 130:

    pulchra subit facies,

    id. ib. 14, 827:

    subit ecce priori Causa recens,

    id. ib. 3, 259:

    an subit (amor) et tacitā callidus arte nocet?

    id. Am. 1, 2, 6: subeunt morbi [p. 1775] tristisque senectus, Verg. G. 3, 67:

    namque graves morbi subeunt segnisque senectus,

    Nemes. Cyn. 117; cf.:

    duo pariter subierunt incommoda,

    arise, come up, Quint. 5, 10, 100:

    ne subeant animo taedia justa tuo,

    Ov. P. 4, 15, 30:

    regio, quā vero ipsa subit ad Medos,

    approaches, Plin. 6, 26, 29, § 115. —
    2.
    In partic., to come into the mind, to occur, suggest itself:

    omnes sententiae verbaque omnia sub acumen stili subeant et succedant necesse est,

    Cic. de Or. 1, 34, 151:

    cum in loca aliqua post tempus reversi sumus, quae in his fecerimus, reminiscimur personaeque subeunt,

    Quint. 11, 2, 17:

    cum subeant audita aut cognita nobis,

    Ov. M. 15, 307:

    subit umbra,

    id. ib. 12, 591:

    subeunt illi fratresque parensque,

    id. ib. 11. 542:

    subiit cari genitoris imago... subiit deserta Creusa Et direpta domus et parvi casus Iuli,

    Verg. A. 2, 560 sq.; Tac. A. 1, 13:

    subeant animo Latmia saxa tuo,

    Ov. H. 18, 62:

    ne subeant animo taedia,

    id. P. 4, 15, 30:

    quantum subire animo sustinueris, tantum tecum auferas,

    to grasp with the mind, Val. Max. 3, 3, ext. 7.—
    (β).
    Subit, with subj. - or rel.-clause ( poet. and in postAug. prose), Ov. M. 2, 755:

    quo magis ac magis admirari subit,

    Plin. 12, prooem. § 2;

    35, 7, 31, § 49: misereri sortis humanae subit,

    id. 25, 3, 7, § 23:

    quid sim, quid fuerimque subit,

    Ov. Tr. 3, 8, 38.
    II.
    Act.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen., to come or go under, to enter; to submit to; to approach, etc.:

    exercitatissimi in armis, qui inter annos XIV. tectum non subissent,

    had not come under a roof, Caes. B. G. 1, 36:

    tecta,

    Quint. 2, 16, 6; Ov. M. 6, 669:

    jam subeunt Triviae lucos atque aurea tecta,

    Verg. A. 6, 13:

    limina victor Alcides subiit,

    id. ib. 8, 363:

    domos,

    Ov. M. 1, 121:

    penates,

    id. ib. 5, 650:

    macra cavum repetes artum, quem macra subisti,

    Hor. Ep. 1, 7, 33:

    cum novies subiere paludem,

    had plunged under, Ov. M. 15, 358; id. F. 1, 314:

    et juncti currum dominae subiere leones,

    Verg. A. 3, 313:

    leones jugum subeant,

    Plin. 10, 45, 62, § 128:

    asellus gravius dorso subiit onus,

    i. e. submits to, receives, Hor. S. 1, 9, 21:

    subire iniquissimum locum,

    Caes. B. G. 2, 27: iniquum locum, Auct. B. Alex. 76, 2; id. B. Hisp. 24, 3:

    collem,

    to go up, mount, climb, scale, Hirt. B. G. 8, 15:

    consules utrimque aciem subeuntium jam muros adgrediuntur,

    Liv. 7, 12, 3:

    muros,

    id. 27, 18:

    impositum saxis Anxur,

    Hor. S. 1, 5, 25:

    si subeuntur prospera castra,

    Juv. 16, 2 et saep.:

    perfurit, Fadumque Herbesumque subit,

    comes up to, attacks, assails, Verg. A. 9, 344; cf.:

    interim fallendus est judex et variis artibus subeundus,

    Quint. 4, 5, 5:

    precibus commota Tonantem Juno subit,

    approaches, Stat. Th. 9, 510:

    subit ille minantem,

    id. ib. 8, 84:

    Aeneae mucronem,

    Verg. A. 10, 798:

    qui procul hostium conspectu subibant aquam,

    Curt. 4, 13, 10:

    Hispo subit juvenes, i. e. paedicat,

    Juv. 2, 50.—
    b.
    Of things:

    umbra subit terras,

    Ov. M. 11, 61:

    quos (lucos) aquae subeunt et aurae,

    enter, Hor. C. 3, 4, 8:

    montes Trasimenus,

    Liv. 22, 4, 2:

    litora pelagus, Mel. praef. 2: mare quod Ciliciam subit,

    Curt. 7, 3, 19:

    radices (petrae) Indus amnis subit,

    id. 8, 11, 7:

    clarus subit Alba Latinum,

    succeeds, Ov. M. 14, 612 (al. clarus subit ecce Latinum Epytus); cf. id. ib. 1, 114:

    furcas subiere columnae,

    come into the place of, succeed, id. ib. 8, 700:

    aqua subit altitudinem exortus sui,

    rises to, reaches, Plin. 31, 6, 31, § 57:

    lunamque deficere cum aut terram subiret aut sole premeretur,

    Curt. 4, 10, 5.—
    2.
    In partic., to approach secretly, to steal upon or into (cf. supra, I. A. 2.):

    multi Nomine divorum thalamos subiere pudicos,

    Ov. M. 3, 282:

    subit furtim lumina fessa sopor,

    id. H. 19, 56.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen. (very rare):

    sera deinde poenitentia subiit regem,

    came upon, overtook, Curt. 3, 2, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To come into, enter, occur to one's mind (cf. supra, I. B. 2.):

    deinde cogitatio animum subiit, indignum esse, etc.,

    Liv. 36, 20:

    ut beneficiorum memoria subiret animos patrum,

    id. 37, 49, 3:

    spes animum subibat deflagrare iras vestras posse,

    id. 40, 8, 9:

    otiosum animum aliae cogitationes,

    Quint. 11, 2, 33:

    majora intellectu animos non subibunt,

    id. 1, 2, 28:

    mentem subit, quo praemia facto, etc.,

    Ov. M. 12, 472; 7, 170:

    subit ergo regem verecundia,

    Curt. 5, 2, 15:

    me recordantem miseratio,

    Plin. Ep. 3, 7, 10: feminas voluptas, id. Pan. 22, 3:

    horum cogitatio subibat exercitum,

    Curt. 7, 1, 4.—
    b.
    To follow in speech, interrupt, answer (post - class. and rare):

    dicturum plura parentem Voce subis,

    Claud. IV. Cons. Hon. 352:

    subit ille loquentem talibus,

    id. Cons. Mall. Theod. 173; id. Rapt. Pros. 3, 133.—
    c.
    (The figure taken from stooping under a load, under blows, etc.) To subject one's self to, take upon one's self an evil; to undergo, submit to, sustain, endure, suffer it (class.;

    a favorite expression of Cic.): omnes terrores periculaque omnia succurram atque subibo,

    Cic. Rosc. Am. 11, 31:

    omnia tela intenta in patriam subire atque excipere,

    id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:

    quis est non ultro appetendus, subeundus, excipiendus dolor?

    id. Tusc. 2, 5, 14:

    subire vim atque injuriam,

    id. Prov. Cons. 17, 41:

    inimicitiae sunt: subeantur,

    id. Verr. 2, 5, 71, § 182:

    maximas rei publicae tempestates,

    id. Mur. 2, 4:

    invidiam, pericula, tempestates,

    id. Fam. 15, 4, 12:

    nefarias libidinum contumelias turpitudinesque,

    id. Pis. 35, 86:

    potentiam, victoriam,

    id. Fam. 6, 1, 6:

    contumeliarum verbera,

    id. Rep. 1, 5, 9:

    majora Verbera,

    Hor. S. 1, 3, 120:

    non praecipuam, sed parem cum ceteris fortunae condicionem,

    Cic. Rep. 1, 4, 7:

    fortunam,

    id. Fam. 14, 5, 1:

    judicium multitudinis imperitae,

    id. Fl. 1, 2:

    odium eorum,

    id. Att. 11, 17, 2:

    usum omnium,

    id. de Or. 1, 34, 157:

    aliquid invidiae aut criminis,

    id. N. D. 3, 1, 3:

    quemque casum,

    id. Att. 8, 1, 3:

    quamvis carnificinam,

    id. Tusc. 5, 27, 78:

    dupli poenam,

    id. Off. 3, 16, 65:

    legis vim,

    id. Caecin. 34, 100:

    summae crudelitatis famam,

    id. Cat. 4, 6, 12; cf.:

    minus sermonis,

    id. Att. 11, 6, 2:

    poenam exsilii,

    Val. Max. 6, 5, 3:

    simultates,

    Plin. Ep. 2, 18, 5:

    offensas,

    id. ib. 13, 9, 26:

    periculum,

    Vulg. 2 Macc. 11, 7:

    jam tum peregrinos ritus novā subeunte fortunā,

    Curt. 4, 6, 29. —With inf., to attempt, try, undertake:

    adversa tela pellere,

    Stat. S. 5, 2, 105:

    clavum torquere,

    Claud. Cons. Mall. Theod. 46.— Hence, sŭbĭtus, a, um, P. a., that has come on suddenly or unexpectedly, i. e. sudden, unexpected (freq. and class.; cf.:

    repens, improvisus): res subita,

    Plaut. Curc. 2, 3, 23:

    in rebus tam subitis,

    Cic. Fam. 10, 16, 2:

    maris subita tempestas,

    id. Tusc. 3, 22, 52:

    subita et improvisa formido,

    id. Prov. Cons. 18, 43:

    laetitia, etc.,

    Auct. Her. 1, 8, 13:

    subita pugna, non praeparata,

    Quint. 7, 1, 35:

    ut sunt Gallorum subita et repentina consilia,

    Caes. B. G. 3, 8:

    novae rei ac subitae admiratio,

    Liv. 2, 2:

    bellum,

    Caes. B. G. 3, 7:

    incursiones hostium,

    Hirt. B. G. 8, 11:

    ministeria belli,

    Liv. 4, 27:

    imbres,

    Lucr. 5, 216:

    vis,

    id. 1, 286; 4, 1210:

    res,

    id. 6, 1282:

    mors,

    Quint. 7, 2, 14:

    casus,

    id. 10, 3, 3; Suet. Aug. 73:

    tristia,

    Val. Max. 1, 6, 12:

    silentium,

    Quint. 12, 5, 3: miles, hastily collected (opp. vetus expertusque;

    syn. subitarius),

    Tac. H. 4, 76; cf.:

    aqua mulsa subita ac recens (opp. inveterata),

    Plin. 22, 24, 51, § 110: imagines non subitae, not newly sprung up, i. e. old, ancient, Plin. Ep. 8, 10, 3:

    homo,

    rash, Cic. Pis. Fragm. 5: clivi, sudden, i. e. steep, Stat. Th. 6, 258.—Esp., = subito (post-Aug.):

    non percussor ille subitus erumpet?

    Quint. 6, 2, 31; so,

    manūs dux Trapezuntem subitus irrupit,

    Tac. H. 3, 47:

    subitum inopinatumque venisse,

    Plin. Ep. 1, 13, 3:

    evadere,

    Flor. 4, 2, 59.—
    2.
    As subst.: sŭbĭtum, i. n., a sudden or unexpected thing, a sudden occurrence, etc.:

    Lesbonicum foras evocate: ita subitum'st, propere eum conventum volo,

    Plaut. Trin. 5, 2, 51; cf.:

    subitum est ei remigrare,

    Cic. Fam. 13, 2:

    si tibi subiti nihil est,

    Plaut. Pers. 4, 4, 36:

    in subito,

    Plin. 7, 44, 45, § 143.—In plur.:

    ut subitis ex tempore occurrant,

    Quint. 10, 7, 30; cf.:

    etiam fortes viros subitis terreri,

    Tac. A. 15, 59:

    quamvis non deficeretur ad subita extemporali facultate,

    Suet. Aug. 84:

    si repentina ac subita dominantur,

    Sen. Ep. 16, 6: sive meditata sive subita proferret, whether he spoke after deliberation or off-hand, Plin. Ep. 1, 16, 2.—With gen.:

    ad subita rerum,

    Liv. 9, 43:

    ad subita belli,

    id. 6, 32; 25, 15, 20; Flor. 1, 1, 11.—
    b.
    Adverb., suddenly, unexpectedly:

    per subitum erumpit clamor,

    Sil. 10, 505; so,

    per subitum,

    id. 7, 594; 8, 628; 12, 654; 14, 330; 15, 145;

    15, 404: in subitum,

    id. 7, 527: ad subitum, Cassiod. Var. praef. med. —Hence, adv.: sŭbĭtō, suddenly, unexpectedly (freq. and class.; cf.: repente, extemplo, ilico): ut subito, ut propere, ut valide tonuit! Plaut. Am. 5, 1, 10; cf. id. Curc. 2, 3, 4:

    nova res subito mihi haec objecta est,

    id. Ps. 2, 2, 7:

    ita abripuit repente sese subito,

    id. Mil. 2, 2, 21:

    subito tanta te impendent mala,

    Ter. Phorm. 1, 4, 2:

    cum tot bella subito atque improviso nascantur,

    Cic. Font. 19, 42:

    ex oculis subito fugit,

    Verg. G. 4, 499:

    cum subito ecce,

    Cic. Caecin. 10, 30:

    ut subito nostras Hymen cantatus ad aures Venit,

    Ov. H. 12, 137; Curt. 9, 9, 19:

    subito deficere,

    Quint. 7, 2, 14:

    quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,

    Cic. Rep. 1, 15, 23:

    tantus subito timor omnem exercitum occupavit,

    Caes. B. G. 1, 39:

    subito opprimi,

    Liv. 41, 3:

    si vespertinus subito te oppresserit hospes,

    Hor. S. 2, 4, 17 et. saep.:

    subito dicere,

    without preparation, extempore, Cic. de Or. 1, 33, 150:

    quod vox et gestus subito sumi non potest,

    id. ib. 1, 59, 252:

    neque potest quisquam nostrum subito fingi,

    id. Sull. 25, 69:

    aliquid subito ex tempore conjectura explicare,

    id. Div. 1, 33, 72; so,

    dicere,

    Quint. 10, 3, 30; 11, 3, 12:

    inventa (opp. domo allata),

    id. 4, 5, 4:

    cum subito evaserunt,

    Col. 9, 9, 3:

    tam subito copias contrahere non potuit,

    so quickly, Nep. Dat. 7, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > subeo

  • 9 sub-eō

        sub-eō iī    (-īvit, O.; -īvimus, Ta.), itus, īre, to come under, go under, enter: in nemoris latebras, O.: cum luna sub orbem solis subisset, L.: tectum, i. e. enter a house, Cs.: Triviae lucos atque aurea tecta, V.: cavum artum, H.: paludem, i. e. plunge into, O.: aquam, Cu.: si subeuntur prospera castra, Iu.—Poet., with dat: portu Chaonio, V.—To come up, advance, ascend, draw near, approach: subeunt herbae, spring up, V.: in adversos montīs, L.: testudine factā subeunt, press forward, Cs.: subeundum erat ad hostīs, L.: saxa ingerit in subeuntīs, climbing, L.: amne, i. e. sail up, Cu.: mixtum flumini subibat mare, i. e. was against them, Cu.: aciem subeuntium muros adgrediuntur, L.: subimus Inpositum saxis Auxur, H.: Umbra subit terras, comes over, O.: Fadumque Herbesumque, i. e. attack, V.—Poet., with dat: muro subibant, V.—To go under, support, take up, submit to: pars ingenti subiere feretro, i. e. carried on their shoulders, V.: Ipse subibo umeris, i. e. will take you up on, V.: currum dominae subiere leones, were harnessed to, V.: umeris parentem, V.—In order or time, to come under, come after, succeed, follow, take the place of: Pone subit coniunx, V.: subit ipse meumque Explet opus, takes my place, O.: furcas subiere columnae, took the place of, O.: subeuntes alii aliis in custodiam, relieving, L.; cf. subit esse priori Causa recens, O.—To slip under, elude: Aeneae mucronem, V.—To come stealthily, steal on, approach imperceptibly: subeunt morbi tristisque senectus, V.: subit Iumina fessa sopor, O.—Fig., to come upon, overtake: sua deinde paenitentia subiit regem, Cu.—In the mind, to come up, be thought of, enter, occur, suggest itself, recur: omnes sententiae sub acumen stili subeant necesse est: cum subeant audita et cognita nobis, O.: subiit cari genitoris imago... subiit deserta Creusa, V.: Subit, hanc arcana profana Detexisse manu, O.: dein cogitatio animum subiit, indignum esse, etc., L.: mentem subit, quo praemia facto, etc., O.: horum cogitatio subibat exercitum, Cu.—To subject oneself to, take upon oneself, undergo, submit to, sustain, accept, endure, suffer: omnes terrores: quis est non ultro subeundus dolor?: inimicitiae subeantur: maiora Verbera, H.: multitudinis inperitae iudicium esse subeundum: eorum odium: peregrinos ritūs novā subeunte fortunā, Cu.

    Latin-English dictionary > sub-eō

  • 10 accipiō

        accipiō cēpī, ceptus, ere    [ad+capio], to take without effort, receive, get, accept. — Of voluntary taking, to take, accept, take into possession, receive: obsides, Cs.: divitias, N.: aliquid a patre, inherit, N.: suspitio acceptae pecuniae ob rem iudicandam (of a bribe): pecuniam per Volcatium, by the hands of: alqm gremio, V.: milites urbe tectisve, L.: sucos ore aut volnere, O. — Fig.: oculis aut pectore noctem, V.—To admit, let in: armatos in arcem, L.: alqm in amicitiam: (parentes) in civitatem, to citizenship, L.— To take under protection: (virginem) accepi, acceptam servabo, T.: taedā accepta iugali, i. e. wedded, O.—To receive as a guest, entertain, welcome: Laurentes nymphae, accipite Aenean, V.: quam Delos orantem accepit, O.: (eum) in vestram fidem, into your confidence.— Ironically, to entertain, deal with, treat: indignis modis, T.: quo te modo accepissem, nisi iratus essem: eum male acceptum... coegit, etc. (of a defeated enemy), N.—In busines, to collect (money): a praetore pecuniam. — acceptus, P., received, collected: accepta pecunia. — Esp. in the phrase, referre acceptum (alqd), to credit, give credit for: amplius sestertium ducentiens acceptum hereditatibus rettuli, entered to the credit of inheritance, i. e. owe to bequests: alcui vitam suam referre acceptam, acknowledge that he owes his life, etc.: salutem imperi uni omnes acceptam relaturos, Cs. — In law: sponsionem acceptam facere, to discharge the bond, acknowledge payment of the sponsio.—Of involuntary taking, to receive, get, be the recipient of, take, submit to, suffer, bear: volnera tergo, V.: graviore volnere accepto, Cs.: cum semel accepit solem (leo), has felt the power of, H.: hunc metum, i. e. take this risk, T.: contumeliam, T. — Esp. of places, to admit, take in, receive, open to: Strophadum me litora primum Accipiunt, V.: nullae eum urbes accipiunt, nulla moenia, L.: illum unda accipit sinu vasto, V. — Fig., of perception and thought: quae accepi auribus, T.: mandata auribus: quem ipse accepi oculis animoque sensum, hunc, etc., the impression I received.—In gen., to take, hear, attend to, perceive, understand, learn: Accipe nunc Danaum insidias, listen to, V.: sicut ego accepi, as I have heard, S.: ut accepi a senibus: accipite... veterem orationem Archytae: quae postea acciderant, Cs.: reliquos ne famā quidem acceperunt, have not heard of them, Cs.: si te aequo animo ferre accipiet, T.: hoc sic fieri solere accepimus: ex parente ita accepi, munditias mulieribus convenire, S.: ut celeriter acciperet quae tradebantur, understood, N.— Absol: non recte accipis, T.: volenti animo de ambobus acceperant, had eagerly welcomed news of both, S.—In partic., of a word or pledge, take: accipe daque fidem, i. e. exchange solemn assurances, V.—Praegn., to take, interpret, explain: ad contumeliam omnia, to regard as an insult, T.: his in maius acceptis, being exaggerated, L.: hoc in bonam partem, take kindly: alqd durius: facinus severe accipere, with displeasure: aliter tuom amorem atque est, T.: aequo animo, S. — Accipere aliquid in omen, to regard a thing as an omen, accept the omen: id a plerisque in omen magni terroris acceptum, L.; but accipere omen, to receive as a ( favorable) omen, L.—With ellips. of omen: Accipio, adgnoscoque deos, I accept ( the omen) and, etc., V.—To accept, be satisfied with, approve: dos, Pamphile, est decem talenta. Pam. Accipio, T.: ‘equi te esse feri similem, dico.’ Ridemus et ipse Messius, ‘accipio,’ I allow it, exactly so, H.: ab hoste armato condicionem, Cs.— To take upon one, undertake, assume, undergo: bellum, quod novus imperator noster accipiat, in which... succeeds to the command: causam: eos (magistratūs): iudicium (of the defendant), stand the trial: iudicium accipere pro Quinctio, i. e. agree for Q. to stand trial.
    * * *
    accipere, accepi, acceptus V TRANS
    take, grasp, receive, accept, undertake; admit, let in, hear, learn; obey

    Latin-English dictionary > accipiō

  • 11 recipiō

        recipiō cēpī (recepsō for recēperō, Ct.), ceptus, ere    [re+capio].    I. To take back, bring back, carry back, retake, get back, regain, recover: dandis recipiendisque meritis, by an exchange of services: si velit suos recipere, obsides sibi remittat, Cs.: reges, L.: canam, recepto Caesare felix, H.: Tarentum, recaptured: praeda recepta est, L.: Pectore in adverso ensem Condidit, et recepit, drew out again, V.: suos omnīs incolumes (sc. ex oppido in castra), withdraw, Cs.: cohortes defessos, Cs.: Illum medio ex hoste, rescue, V.—With pron reflex., to draw back, withdraw, betake oneself, retire, retreat, escape: se ex hisce locis: se ex fugā, Cs.: se recipiendi spatium, L.: se ad Caesarem, Cs.: ex castris in oppidum sese, Cs.: rursus se ad signa, Cs.: se in novissimos, L.: sub murum se, Cs.: eo se, Cs.: Neque sepulcrum quo recipiat habeat, portum corporis (sc. se), Enn. ap. C.—Fig., to bring back: (vocem) ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum.— To get back, receive again, regain, recover, repossess: antiquam frequentiam recipere urbem pati, L.: et totidem, quot dixit, verba recepit, got back, O.: quam (vitam) postquam recepi, recovered, O.: animam, T.: a pavore recepto animo, L.: voltumque animumque, O.: mente receptā, H.—With pron reflex., to betake oneself, withdraw, retire: ad frugem bonam: ad reliquam cogitationem belli, Cs.— To recover, collect oneself, resume self-possession: ut me recepi: nullum spatium recipiendi se dedit, L.: se ex terrore, Cs.: totā me mente, O.—    II. To take to oneself, take in, admit, accept, receive, welcome: Excludor, ille recipitur, T.: Xerxem, await the attack of: hos tutissimus portus recipiebat, Cs.: Mosa ex Rheno recepta insulam efficit, Cs.: equus frenum recepit, submitted to, H.: Hominem amicum ad te, T.: hominem ad epulas: gentes in civitatem receptae: deorum in templa, H.: Ilergetes in ius dicionemque, L.: reges in amicitiam, S.: sidera in caelo recepta, O.: tecto recipi, Cs.: illum suis urbibus: oppido ac portu recepti, Cs.: legatos moenibus, S.: eum domum suam: ut domum ad se quisque hospitio reciperet, Cs.—Of money or income, to take in, receive, collect, acquire, gain: pecuniam ex novis vectigalibus: pecunia, quae recipi potest.—Of weapons or fetters, to submit to, accept, receive, expose oneself to: necesse erat ab latere aperto tela recipi, Cs.: ferrum: donec (equus) frenum recepit, H.—Of places, to seize, capture, take, possess, occupy: Praeneste per deditionem, L.: oppido recepto, Cs.: rem p. armis, S. —Fig., to take upon oneself, assume, receive, accept, admit, allow: in semet ipsum religionem, to burden himself with, L.: antiquitas recepit fabulas: nec inconstantiam virtus recipit: timor misericordiam non recipit, Cs.: casūs recipere (res), be liable to, Cs.: re iam non ultra recipiente cunctationem, L. — To take up, undertake, accept, assume: causam Siciliae: id facere, quod recepissem, T.: officium. — To assume an obligation, pledge oneself, take the responsibility, be surety for, warrant, promise, engage: ad me recipio; Faciet, T.: promitto in meque recipio, fore eum, etc.: promitto, recipio, spondeo, Caesarem talem semper fore, etc.: facturum, quod milites vellent, se recepit, L.: fidem recepisse sibi et ipsum et Appium de me, had given him a solemn assurance: ea, quae tibi promitto ac recipio: mihi in Cumano se defensurum, etc.: postulabat ut... id ipsi fore reciperent, Cs.—Of a magistrate, with nomen, to entertain a charge against, enter as an accused person, indict: nomen absentis: appellantibus nemo erat auxilio, quin nomina reciperentur, L.
    * * *
    recipere, recepi, receptus V
    keep back; recover; undertake; guarantee; accept, take in; take back

    Latin-English dictionary > recipiō

  • 12 instituo

    instĭtŭo, ŭi, ūtum (institivi, Plaut. Most. 1, 2, 2), 3, v. a. [in-statuo].
    I.
    To put or place into, to plant, fix, set (cf.: instruo, informo;

    class.): vestigia nuda sinistri Instituere pedis,

    Verg. A. 7, 690.— Trop.: argumenta in pectus multa institui, I have put, i. e. formed in my heart, Plaut. Most. 1, 2, 2: quemquamne hominem in animum instituere, aut parare, i. e. to set his heart on (al. in animo), Ter. Ad. 1, 1, 13.—
    2.
    To set up, erect, plant, establish, arrange:

    vestigia,

    Lucr. 4, 474:

    arborem,

    Suet. Galb. 1:

    pratum,

    Col. 2, 18, 3:

    jugera tercenta, ubi institui vineae possunt,

    Cic. Agr. 2, 25, 67:

    portorium vini,

    to lay on, impose, id. Font. 5:

    instituit officinam Syracusis in regia maximam,

    founded, erected, id. Verr. 2, 4, 24, § 54:

    mercatum,

    id. Phil. 3, 12:

    codicem et conscribere,

    id. Rosc. Com. 2:

    bibliothecam,

    Plin. 35, 2, 2, § 10. —
    B.
    In gen., to make, fabricate, construct:

    magnus muralium pilorum numerus instituitur,

    Caes. B. G. 5, 39:

    naves,

    to build, id. ib. 5, 11:

    pontem,

    to construct, id. ib. 4, 18:

    turres,

    id. ib. 5, 52:

    amphora coepit institui,

    Hor. A. P. 22:

    convivia,

    Suet. Tit. 7:

    longiorem sermonem,

    to hold, Caes. B. G. 5, 37:

    delectum,

    id. B. C. 1, 16:

    remiges ex provincia,

    to obtain, procure, id. B. G. 3, 9.—
    2.
    To prepare, furnish, provide (viands, food, a feast, etc.):

    dapes,

    Verg. A. 7, 109:

    convivium,

    Just. 12, 13, 6:

    convivia jucunda,

    Suet. Tit. 7.—
    II.
    Trop.
    A.
    To institute, found, establish, organize, set up (of institutions, governments, etc.); cf.:

    ibi regnum magnum institutum,

    Plaut. Rud. 4, 2, 30:

    quo in magistratu non institutum est a me regnum, sed repressum,

    Cic. Sull. 7, 21: so,

    magistratum,

    id. Att. 6, 1, 8:

    de civitatibus instituendis littera,

    id. de Or. 1, 19, 86:

    civitatis formam,

    Tac. H. 4, 8:

    is id regnum cum fratribus suis instituit,

    Lact. 1, 13, 14:

    ab instituta gente,

    Amm. 17, 13, 27:

    collegium figulorum,

    Plin. 35, 12, 46, § 159:

    aerarium militare,

    Suet. Aug. 49:

    stipendia,

    id. Claud. 5.—So of holidays, games, etc.:

    ferias diesque festos,

    Plin. 18, 29, 69, § 284:

    Saturnalia institutus festus dies,

    Liv. 2, 21, 2:

    sacros ludos,

    Ov. M. 1, 446.—
    B.
    To institute, appoint one, esp. as heir or to an office:

    qui me cum tutorem, tum etiam secundum heredem instituerit,

    Cic. Fam. 13, 61:

    Populum Romanum tutorem,

    id. de Or. 1, 53, 228:

    magistratum,

    id. Att. 6, 1; Suet. Caes. 83; id. Vitel. 6; id. Claud. 1; Just. 7, 2, 5; Plin. Ep. 5, 1, 9.—
    C.
    With ut, to ordain that: Arcesilas instituit, ut ii, qui, etc., Cic. Fin. 2, 1, 2:

    ut fierent quaestores),

    Liv. 4, 4; Cic. Tusc. 5, 20, 58.—With the simple subj.:

    instituit, quotannis subsortitio a praetore fieret,

    Suet. Caes. 41.—
    D.
    To take upon one ' s self, to undertake:

    ubi cenas hodie, si hanc rationem instituis?

    Plaut. Stich. 3, 1, 26:

    cum Zenone Arcesilas sibi omne certamen instituit,

    Cic. Ac. 1, 12.—
    E.
    To undertake, begin, commence:

    id negotium institutum est,

    Plaut. Poen. 4, 2, 103:

    si diligentiam, quam instituisti, adhibueris,

    id. ib. 16, 20:

    perge tenere istam viam, quam instituisti,

    Q. Cic. Petit. Cons. 14:

    ad hunc ipsum quaedam institui,

    Cic. Ac. 1, 1, 2:

    historia nec institui potest sine, etc.,

    id. Leg. 1, 3, 9:

    iter,

    Hor. C. 3, 27, 5.— With inf.:

    ut primum Velia navigare coepi, institui Topica conscribere,

    Cic. Fam. 7, 19 init.:

    flagitare,

    id. ib. 10, 16, 1:

    si quae non nupta mulier virorum alienissimorum conviviis uti instituerit,

    begun, made it a practice, id. Cael. 20, 49:

    recitare omnia,

    Suet. Aug. 84. —
    F.
    Of troops, to draw up, arrange:

    tu actionem instituis, ille aciem instruit,

    Cic. Mur. 9:

    quartae aciei quam instituerat, signum dedit,

    Caes. B. C. 3, 93, 5.—
    G.
    To provide, procure:

    quaestum,

    Cic. Quint. 3:

    aliquos sibi amicos,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 21:

    animum ad cogitandum,

    apply, Ter. Phorm. 2, 1, 10. —
    H.
    To purpose, determine, resolve upon:

    in praesentia (Caesar) similem rationem operis instituit,

    Caes. B. C. 1, 42, 1. —With inf.:

    senex scribere historias instituit,

    Nep. Cat. 3:

    quaerere tempus ejus interficiendi,

    id. Alcib. 5:

    montanos oppugnare,

    Liv. 28, 46:

    habere secum,

    Caes. B. G. 7, 13, 1:

    coronas ad ipsum mittere,

    Suet. Ner. 22.— With object-clause:

    frumentum plebi dari,

    Vell. 2, 6, 3.—
    I.
    To order, govern, administer, regulate:

    sapienter vitam instituit,

    Ter. And. 1, 1, 40:

    libri de civitatibus instituendis,

    Cic. de Or. 1, 19, 86:

    mores,

    Quint. 1, 2, 2:

    familiam,

    id. 10, 3, 9.—
    K.
    To teach, instruct, train up, educate:

    sic tu instituis adulescentes?

    Cic. Cael. 17, 39: oratorem, Quint.1, 1, 21.—With inf.:

    Latine loqui,

    Col. 1, 1, 12:

    Pan primus calamos cerā conjungere plures Instituit,

    Verg. E. 2, 32; 5, 30; id. G. 1, 148:

    amphora fumum bibere instituta Consule Tullo,

    Hor. C. 3, 8, 11:

    cum tibiis canere voce instituit,

    Plin. 7, 56, 57, § 204.—With abl.:

    aliquem disciplinis Graecis,

    Quint. 1, 1, 12:

    lyrā,

    id. 1, 10, 13:

    disciplina Romana,

    Suet. Caes. 24.—With ad:

    aliquem ad dicendum,

    Cic. de Or. 2, 39, 162:

    aliquem artibus et moribus,

    Juv. 14, 74:

    filios instituere atque erudire ad majorum instituta,

    Cic. Verr. 2, 3, 69; § 161:

    ad lectionem,

    Quint. 1, 7, 17.— With ut or ne and subj.:

    quem tu a puero sic instituisses, ut nobili ne gladiatori quidem faveret,

    Cic. Quint. 21, 69:

    pueros, ut, etc.,

    Suet. Tib. 44; id. Aug. 64:

    nos, ne quem coleremus, etc.,

    Sall. J. 14, 18.—Of animals:

    boves,

    Col. 6, 2, 8 al.

    Lewis & Short latin dictionary > instituo

  • 13 praesto

    1.
    praestō (old collat. form praestū, acc. to Curtius Valerianus in Cassiod. p. 2289 P.: qui praestu sunt, Inscr. Carina Via Appia, 1, p. 217. In later time as adj.: prae-stus, a, um:

    bonorum officio praestus fui,

    Inscr. Grut. 669, 4), adv. [dat. from praestus, a sup. form from prae, so that praesto esse alicui = to be or stand in the foremost place for or as respects one], at hand, ready, present, here; usually with esse (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    ni tua propitia pax foret praesto,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18: sed ubi est frater? Chaer. Praesto adest, Ter. Eun. 5, 8, 20; id. Heaut. 1, 1, 120; so Att. Tr. 498:

    quod adest praesto in primis placet,

    Lucr. 5, 1412; Lact. 3, 7, 10:

    sacrificiis omnibus praesto adesse,

    id. 2, 16, 10;

    more freq., praesto esse: ibi mihi praesto fuit L. Lucilius,

    Cic. Fam. 3, 5, 1:

    togulae lictoribus ad portam praesto fuerunt,

    id. Pis. 23, 55:

    tibi nulla fuit clementia praesto?

    hadst thou no compassion? Cat. 64, 137: praesto esse, to arrive, appear:

    hirundines aestivo tempore praesto sunt,

    Auct. Her. 4, 48, 61.—Without esse ( poet.):

    era, eccum praesto militem,

    Plaut. Mil. 4, 6, 1:

    ipsum adeo praesto video,

    Ter. And. 2, 5, 4; Stat. Th. 6, 643.—
    II.
    In partic: praesto esse or adire
    A.
    To be at hand, to attend or wait upon, to serve, aid:

    ero meo ut omnibus locis sine praesto,

    Plaut. Men. 5, 6, 26:

    jus civile didicit, praesto multis fuit,

    Cic. Mur. 9, 19:

    praesto esse clientem tuum?

    id. Att. 10, 8, 3:

    saluti tuae praesto esse, praesto esse virtutes ut ancillulas,

    id. Fin. 2, 21, 69; id. Fam. 4, 14, 4:

    ut ad omnia, quae tui velint, ita assim praesto, ut, etc.,

    id. ib. 4, 8, 1; id. Att. 4, 12, 1 fin.;

    also with videor,

    id. ib. 4, 12, 1 fin. —With adire:

    pauper erit praesto semper tibi, pauper adibit primus,

    will be at hand, at your service, Tib. 1, 5, 61.—
    B.
    With esse, to present one's self in a hostile manner, to resist, oppose:

    si quis mihi praesto fuerit cum armatis hominibus,

    Cic. Caecin. 30, 87:

    quaestores cum fascibus mihi praesto fuerunt,

    id. Verr. 2, 2, 4, § 11.
    2.
    prae-sto, ĭti (post-class. also praestāvi), ātum or ĭtum, 1, v. n. and a.
    I.
    Neutr., to stand before or in front.
    A.
    Lit.:

    dum primae praestant acies,

    Luc. 4, 30.—
    B.
    Trop., to stand out, be superior, to distinguish one's self, to be excellent, distinguished, admirable; constr. alicui aliquā re, alicui rei, in aliquā re, or absol. (class.):

    cum virtute omnibus praestarent,

    Caes. B. G. 1, 3:

    quantum praestiterint nostri majores prudentiā ceteris gentibus,

    Cic. de Or. 1, 44, 192:

    quā re homines bestiis praestent,

    id. Inv. 1, 4, 5:

    hoc praestat amicitia propinquitati, quod, etc.,

    id. Lael. 5, 19:

    Zeuxin muliebri in corpore pingendo plurimum aliis praestare,

    id. Inv. 2, 1, 1:

    ceteris,

    id. Ac. 1, 4, 16:

    suos inter aequales longe praestitit,

    id. Brut. 64, 230:

    omnes homines, qui sese student praestare ceteris animalibus,

    Sall. C. 1, 1:

    praestare honestam mortem existimans turpi vitae,

    Nep. Chabr. 4, 3:

    quantum ceteris praestet Lucretia,

    Liv. 1, 57, 7:

    cernere, quantum eques Latinus Romano praestet,

    id. 8, 7, 7:

    quantum vel vir viro vel gens genti praestat!

    id. 31, 7, 8:

    genere militum praestare tironibus,

    id. 42, 52, 10:

    tantum Romana in bellis gloria ceteris praestat,

    Quint. 1, 10, 14:

    qui eloquentiā ceteris praestet,

    id. 2, 3, 5; 2, 16, 17; Curt. 8, 14, 13; Just. 18, 3, 14; 28, 2, 11; 44, 3, 9:

    sacro, quod praestat, peracto,

    Juv. 12, 86:

    probro atque petulantiā maxume praestabant,

    were pre-eminent, distinguished themselves, Sall. C. 37, 5:

    truculentiā caeli praestat Germania,

    Tac. A. 2, 24:

    cur alias aliis praestare videmus Pondere res rebus?

    Lucr. 1, 358.—
    2.
    Praestat, with a subjectclause, it is preferable or better:

    nimio impendiosum praestat te, quam ingratum dicier,

    it is much better, Plaut. Bacch. 3, 2, 12:

    mori milies praestitit, quam haec pati,

    it was better, Cic. Att. 14, 9, 2:

    praestare dicunt, Gallorum quam Romanorum imperia perferre,

    it is better, Caes. B. G. 1, 17:

    motos praestat componere fluctus,

    Verg. A. 1, 135; 3, 429; 6, 39.
    II.
    Act.
    A.
    To surpass, outstrip, exceed, [p. 1431] excel (not in Cic. or Cæs.; constr. usually aliquem aliquā re): qui primus in alterutrā re praestet alios, Varr. ap. Non. 502, 23; Varr. R. R. 2, 2, 10; 3, 1, 3:

    quantum Galli virtute ceteros mortales praestarent,

    Liv. 5, 36, 4:

    qui belli gloriā Gallos omnes Belgasque praestabant,

    Hirt. B. G. 8, 6:

    praestate virtute peditem, ut honore atque ordine praestatis,

    Liv. 3, 61, 7:

    ut vetustate et gradu honoris nos praestent,

    id. 7, 30, 4; 34, 34, 14; 37, 30, 2:

    praestat ingenio alius alium,

    Quint. 1, 1, 3; Val. Max. 3, 2, 21; 3, 2, ext. 7;

    7, 2, 17: honore ceteros,

    Nep. Att. 18, 5; 3, 3; id. Reg. 3, 5:

    imperatores prudentiā,

    id. Hann. 1, 1:

    eloquentiā omnes eo tempore,

    id. Epam. 6, 1.—Only aliquem, Stat. Th. 4, 838.—
    B.
    To become surety for, to answer or vouch for, to warrant, be responsible for, to take upon one's self, etc. (class.):

    ut omnes ministros imperii tui rei publicae praestare videare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 3:

    quem tamen ego praestare non poteram,

    id. Att. 6, 3, 5:

    quanto magis arduum est alios praestare quam se, tanto laudabilius,

    Plin. Pan. 83:

    communem incertumque casum neque vitare quisquam nostrum, nec praestare ullo pacto potest,

    Cic. Fam. 5, 17, 3: simus eā mente ut nihil in vitā nobis praestandum praeter culpam putemus, that we need only answer for guilt, i. e. keep ourselves clear of guilt, id. ib. 6, 1, 4:

    impetus populi praestare nemo potest,

    no one can be held to answer for the outbreaks of the people, id. de Or. 2, 28, 124:

    periculum judicii,

    id. Mur. 2, 3:

    damnum alicui,

    id. Off. 3, 16:

    invidiam,

    id. Sest. 28, 61:

    nihil,

    to be responsible for nothing, id. Q. Fr. 3, 1, 3; cf. in pass.:

    cum id, quod ab homine non potuerit praestari, evenerit,

    what none could vouch for that it would not happen, id. Tusc. 3, 16, 34. —With ab aliquā re:

    ego tibi a vi praestare nihil possum,

    Cic. Fam. 1, 4, 3.—With de:

    quod de te sperare, de me praestare possum,

    Cic. Fam. 4, 15, 2.—With an objectclause:

    quis potest praestare, semper sapientem beatum fore, cum, etc.?

    Cic. Tusc. 5, 10, 29; cf.:

    (praedones) nullos fore, quis praestare poterat?

    id. Fl. 12, 28:

    meliorem praesto magistro Discipulum,

    Juv. 14, 212.—With ut:

    illius lacrimae praestant ut veniam culpae non abnuat Osiris,

    Juv. 6, 539.—
    C.
    In gen., to fulfil, discharge, maintain, perform, execute:

    arbitramur nos ea praestitisse, quae ratio et doctrina praescripserit,

    Cic. N. D. 1, 3, 7:

    ultima exspectato, quae ego tibi et jucunda et honesta praestabo,

    id. Fam. 7, 17, 2:

    suum munus,

    id. de Or. 2, 9, 38:

    hospitii et amicitiae jus officiumque,

    id. Fam. 14, 4, 2:

    ne quem ejus paeniteret, praestiti,

    I took care, exerted myself, Liv. 30, 30; Ov. Tr. 5, 14, 19:

    quamcumque ei fidem dederis, ego praestabo,

    I will fulfil, keep the promise, Cic. Fam. 5, 11, 2:

    fidem alicui,

    Liv. 30, 15:

    pacem cum iis populus Romanus non ab se tantum, sed ab rege etiam Masinissa praestitit,

    maintained, id. 40, 34:

    tributa,

    to pay, Juv. 3, 188:

    annua,

    id. 6, 480:

    triplicem usuram,

    id. 9, 7.— Pass.:

    promissum id benignius est ab rege quam praestitum,

    Liv. 43, 18, 11:

    mea tibi tamen benevolentia fidesque praestabitur,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; so,

    quibus (victoribus) senatūs fides praestabitur,

    id. Phil. 14, 11, 30:

    virtus vetat spectare fortunam dum praestetur fides,

    id. Div. 2, 37, 79:

    ni praestaretur fides publica,

    Liv. 2, 28, 7.—
    2.
    In partic.
    a.
    To keep, preserve, maintain, retain:

    pueri, quibus videmur praestare rem publicam debuisse,

    Cic. Att. 10, 4, 5; Ov. M. 11, 748:

    omnes socios salvos praestare poteramus,

    Cic. Imp. Pomp. 18, 55:

    mors omnia praestat Vitalem praeter sensum calidumque vaporem,

    Lucr. 3, 214. —
    b.
    To show, exhibit, to prove, evince, manifest:

    Pomptinius praestat tibi memoriam benevolentiamque, quam debet,

    Cic. Fam. 3, 10, 3:

    neque hercule in iis ipsis rebus eam voluntatem, quam exspectaram, praestiterunt,

    id. ib. 1, 9, 5:

    virtutem,

    Caes. B. G. 2, 27:

    benevolentiam,

    Cic. Att. 11, 1, 1:

    consilium suum fidemque,

    id. de Or. 3, 33, 134. —With se, to show, prove, or behave one's self as: praesta te eum, qui, etc., show thyself such, as, etc., Cic. Fam. 1, 6, 2:

    se incolumem,

    Lucr. 3, 220:

    se invictum,

    Ov. Tr. 4, 10, 104:

    teque praesta constanter ad omne Indeclinatae munus amicitiae,

    show thyself constant, id. ib. 4, 5, 23:

    Victoria nunc quoque se praestet,

    show itself, id. ib. 2, 169: sed ne ad illam quidem artissimam innocentiae formulam praestare nos possumus, prove ourselves innocent even according to that rule, Sen. Ira, 2, 28, 1:

    juris periti consultatoribus se praestabant,

    showed themselves accessible, Dig. 1, 2, 2.— Poet.:

    vel magnum praestet Achillem,

    should show, prove, approve himself a great Achilles, Verg. A. 11, 438.—
    c.
    To show, exhibit, manifest:

    honorem debitum patri,

    Cic. Phil. 9, 5, 12:

    fratri pietatem,

    id. Brut. 33, 126:

    virtutem et diligentiam alicui,

    id. Fam. 14, 3, 2:

    frequentiam et officium alicui honores petenti,

    Hirt. B. G. 8, 50:

    obsequium,

    Sen. Q. N. 2, 59, 8:

    sedulitatem alicui rei,

    to apply, Plin. Ep. 3, 18, 6.—
    d.
    To give, offer, furnish, present, expose:

    alicui certam summam pecuniae,

    Suet. Dom. 9: cervicem, Sen. ap. Diom. p. 362 P.:

    caput fulminibus,

    to expose, Luc. 5, 770:

    Hiberus praestat nomen terris,

    id. 4, 23:

    anser praestat ex se pullos atque plumam,

    Col. 8, 13:

    cum senatui sententiam praestaret,

    gave his vote, Cic. Pis. 32, 80:

    terga hosti,

    to turn one's back to the enemy, to flee, Tac. Agr. 37:

    voluptatem perpetuam sapienti,

    to assume, Cic. Fin. 2, 27, 89.— Pass.:

    pueri, quibus id (biduum) praestabatur,

    was devoted, Quint. 1, prooem. § 7; cf.:

    corpus, cui omnia olim tamquam servo praestabantur, nunc tamquam domino parantur,

    Sen. Ep. 90, 19.—Hence, praestans, antis, P. a., pre-eminent, superior, excellent, distinguished, extraordinary.
    A.
    In gen. (class.).
    1.
    Of persons:

    omnibus praestans et ingenio et diligentiā,

    far surpassing all, Cic. Tusc. 1, 10, 22:

    usu et sapientiā praestantes,

    noted for their experience and wisdom, Nep. Timoth. 3, 2.— Comp.:

    virginibus praestantior omnibus Herse,

    superior to all, Ov. M. 2, 724.— Sup.:

    in illis artibus praestantissimus,

    Cic. de Or. 1, 50, 217:

    praestantissimi studio atque doctrinā,

    id. Ac. 1, 4, 17.—With gen.:

    o praestans animi juvenis,

    distinguished for courage, Verg. A. 12, 19:

    belli,

    Sil. 5, 92:

    armorum,

    Stat. Th. 1, 605:

    praestantissimus sapientiae,

    Tac. A. 6, 6.— Poet., with objectclause:

    quo non praestantior alter Aere ciere viros,

    whom no other excelled in rousing the men, Verg. A. 6, 164.—
    2.
    Of things, pre-eminent, excellent, remarkable, extraordinary, distinguished:

    praestanti corpore Nymphae,

    Verg. A. 1, 71:

    praestanti corpore tauri,

    id. G. 4, 550:

    formā,

    id. A. 7, 483:

    naturā excellens atque praestans,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    qui a te tractatus est praestanti et singulari fide,

    id. Fam. 3, 10, 3:

    praestans prudentiā in omnibus,

    Nep. Alc. 5, 1; Cic. Tusc. 5, 13, 38:

    quid praestantius mihi potuit accidere?

    id. Vatin. 3, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    Efficacious:

    medicina,

    Plin. 13, 24, 47, § 130:

    usus praestantior,

    id. 18, 13, 34, § 126:

    calamus praestantior odore,

    id. 12, 22, 48, § 105:

    sucus sapore praestantissimus,

    id. 15, 1, 2, § 5:

    praestantissima auxilia,

    id. 27, 13, 120, § 146.—
    2.
    Sup.:

    Praestantissimus,

    a title of the later emperors, Nazar. 26; Tert. Cor. Mil. 1.— Hence, adv.: praestanter, excellently, admirably (post-Aug.); sup.:

    praestantissime,

    Plin. 28, 12, 50, § 186.

    Lewis & Short latin dictionary > praesto

  • 14 praestu

    1.
    praestō (old collat. form praestū, acc. to Curtius Valerianus in Cassiod. p. 2289 P.: qui praestu sunt, Inscr. Carina Via Appia, 1, p. 217. In later time as adj.: prae-stus, a, um:

    bonorum officio praestus fui,

    Inscr. Grut. 669, 4), adv. [dat. from praestus, a sup. form from prae, so that praesto esse alicui = to be or stand in the foremost place for or as respects one], at hand, ready, present, here; usually with esse (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    ni tua propitia pax foret praesto,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18: sed ubi est frater? Chaer. Praesto adest, Ter. Eun. 5, 8, 20; id. Heaut. 1, 1, 120; so Att. Tr. 498:

    quod adest praesto in primis placet,

    Lucr. 5, 1412; Lact. 3, 7, 10:

    sacrificiis omnibus praesto adesse,

    id. 2, 16, 10;

    more freq., praesto esse: ibi mihi praesto fuit L. Lucilius,

    Cic. Fam. 3, 5, 1:

    togulae lictoribus ad portam praesto fuerunt,

    id. Pis. 23, 55:

    tibi nulla fuit clementia praesto?

    hadst thou no compassion? Cat. 64, 137: praesto esse, to arrive, appear:

    hirundines aestivo tempore praesto sunt,

    Auct. Her. 4, 48, 61.—Without esse ( poet.):

    era, eccum praesto militem,

    Plaut. Mil. 4, 6, 1:

    ipsum adeo praesto video,

    Ter. And. 2, 5, 4; Stat. Th. 6, 643.—
    II.
    In partic: praesto esse or adire
    A.
    To be at hand, to attend or wait upon, to serve, aid:

    ero meo ut omnibus locis sine praesto,

    Plaut. Men. 5, 6, 26:

    jus civile didicit, praesto multis fuit,

    Cic. Mur. 9, 19:

    praesto esse clientem tuum?

    id. Att. 10, 8, 3:

    saluti tuae praesto esse, praesto esse virtutes ut ancillulas,

    id. Fin. 2, 21, 69; id. Fam. 4, 14, 4:

    ut ad omnia, quae tui velint, ita assim praesto, ut, etc.,

    id. ib. 4, 8, 1; id. Att. 4, 12, 1 fin.;

    also with videor,

    id. ib. 4, 12, 1 fin. —With adire:

    pauper erit praesto semper tibi, pauper adibit primus,

    will be at hand, at your service, Tib. 1, 5, 61.—
    B.
    With esse, to present one's self in a hostile manner, to resist, oppose:

    si quis mihi praesto fuerit cum armatis hominibus,

    Cic. Caecin. 30, 87:

    quaestores cum fascibus mihi praesto fuerunt,

    id. Verr. 2, 2, 4, § 11.
    2.
    prae-sto, ĭti (post-class. also praestāvi), ātum or ĭtum, 1, v. n. and a.
    I.
    Neutr., to stand before or in front.
    A.
    Lit.:

    dum primae praestant acies,

    Luc. 4, 30.—
    B.
    Trop., to stand out, be superior, to distinguish one's self, to be excellent, distinguished, admirable; constr. alicui aliquā re, alicui rei, in aliquā re, or absol. (class.):

    cum virtute omnibus praestarent,

    Caes. B. G. 1, 3:

    quantum praestiterint nostri majores prudentiā ceteris gentibus,

    Cic. de Or. 1, 44, 192:

    quā re homines bestiis praestent,

    id. Inv. 1, 4, 5:

    hoc praestat amicitia propinquitati, quod, etc.,

    id. Lael. 5, 19:

    Zeuxin muliebri in corpore pingendo plurimum aliis praestare,

    id. Inv. 2, 1, 1:

    ceteris,

    id. Ac. 1, 4, 16:

    suos inter aequales longe praestitit,

    id. Brut. 64, 230:

    omnes homines, qui sese student praestare ceteris animalibus,

    Sall. C. 1, 1:

    praestare honestam mortem existimans turpi vitae,

    Nep. Chabr. 4, 3:

    quantum ceteris praestet Lucretia,

    Liv. 1, 57, 7:

    cernere, quantum eques Latinus Romano praestet,

    id. 8, 7, 7:

    quantum vel vir viro vel gens genti praestat!

    id. 31, 7, 8:

    genere militum praestare tironibus,

    id. 42, 52, 10:

    tantum Romana in bellis gloria ceteris praestat,

    Quint. 1, 10, 14:

    qui eloquentiā ceteris praestet,

    id. 2, 3, 5; 2, 16, 17; Curt. 8, 14, 13; Just. 18, 3, 14; 28, 2, 11; 44, 3, 9:

    sacro, quod praestat, peracto,

    Juv. 12, 86:

    probro atque petulantiā maxume praestabant,

    were pre-eminent, distinguished themselves, Sall. C. 37, 5:

    truculentiā caeli praestat Germania,

    Tac. A. 2, 24:

    cur alias aliis praestare videmus Pondere res rebus?

    Lucr. 1, 358.—
    2.
    Praestat, with a subjectclause, it is preferable or better:

    nimio impendiosum praestat te, quam ingratum dicier,

    it is much better, Plaut. Bacch. 3, 2, 12:

    mori milies praestitit, quam haec pati,

    it was better, Cic. Att. 14, 9, 2:

    praestare dicunt, Gallorum quam Romanorum imperia perferre,

    it is better, Caes. B. G. 1, 17:

    motos praestat componere fluctus,

    Verg. A. 1, 135; 3, 429; 6, 39.
    II.
    Act.
    A.
    To surpass, outstrip, exceed, [p. 1431] excel (not in Cic. or Cæs.; constr. usually aliquem aliquā re): qui primus in alterutrā re praestet alios, Varr. ap. Non. 502, 23; Varr. R. R. 2, 2, 10; 3, 1, 3:

    quantum Galli virtute ceteros mortales praestarent,

    Liv. 5, 36, 4:

    qui belli gloriā Gallos omnes Belgasque praestabant,

    Hirt. B. G. 8, 6:

    praestate virtute peditem, ut honore atque ordine praestatis,

    Liv. 3, 61, 7:

    ut vetustate et gradu honoris nos praestent,

    id. 7, 30, 4; 34, 34, 14; 37, 30, 2:

    praestat ingenio alius alium,

    Quint. 1, 1, 3; Val. Max. 3, 2, 21; 3, 2, ext. 7;

    7, 2, 17: honore ceteros,

    Nep. Att. 18, 5; 3, 3; id. Reg. 3, 5:

    imperatores prudentiā,

    id. Hann. 1, 1:

    eloquentiā omnes eo tempore,

    id. Epam. 6, 1.—Only aliquem, Stat. Th. 4, 838.—
    B.
    To become surety for, to answer or vouch for, to warrant, be responsible for, to take upon one's self, etc. (class.):

    ut omnes ministros imperii tui rei publicae praestare videare,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 3:

    quem tamen ego praestare non poteram,

    id. Att. 6, 3, 5:

    quanto magis arduum est alios praestare quam se, tanto laudabilius,

    Plin. Pan. 83:

    communem incertumque casum neque vitare quisquam nostrum, nec praestare ullo pacto potest,

    Cic. Fam. 5, 17, 3: simus eā mente ut nihil in vitā nobis praestandum praeter culpam putemus, that we need only answer for guilt, i. e. keep ourselves clear of guilt, id. ib. 6, 1, 4:

    impetus populi praestare nemo potest,

    no one can be held to answer for the outbreaks of the people, id. de Or. 2, 28, 124:

    periculum judicii,

    id. Mur. 2, 3:

    damnum alicui,

    id. Off. 3, 16:

    invidiam,

    id. Sest. 28, 61:

    nihil,

    to be responsible for nothing, id. Q. Fr. 3, 1, 3; cf. in pass.:

    cum id, quod ab homine non potuerit praestari, evenerit,

    what none could vouch for that it would not happen, id. Tusc. 3, 16, 34. —With ab aliquā re:

    ego tibi a vi praestare nihil possum,

    Cic. Fam. 1, 4, 3.—With de:

    quod de te sperare, de me praestare possum,

    Cic. Fam. 4, 15, 2.—With an objectclause:

    quis potest praestare, semper sapientem beatum fore, cum, etc.?

    Cic. Tusc. 5, 10, 29; cf.:

    (praedones) nullos fore, quis praestare poterat?

    id. Fl. 12, 28:

    meliorem praesto magistro Discipulum,

    Juv. 14, 212.—With ut:

    illius lacrimae praestant ut veniam culpae non abnuat Osiris,

    Juv. 6, 539.—
    C.
    In gen., to fulfil, discharge, maintain, perform, execute:

    arbitramur nos ea praestitisse, quae ratio et doctrina praescripserit,

    Cic. N. D. 1, 3, 7:

    ultima exspectato, quae ego tibi et jucunda et honesta praestabo,

    id. Fam. 7, 17, 2:

    suum munus,

    id. de Or. 2, 9, 38:

    hospitii et amicitiae jus officiumque,

    id. Fam. 14, 4, 2:

    ne quem ejus paeniteret, praestiti,

    I took care, exerted myself, Liv. 30, 30; Ov. Tr. 5, 14, 19:

    quamcumque ei fidem dederis, ego praestabo,

    I will fulfil, keep the promise, Cic. Fam. 5, 11, 2:

    fidem alicui,

    Liv. 30, 15:

    pacem cum iis populus Romanus non ab se tantum, sed ab rege etiam Masinissa praestitit,

    maintained, id. 40, 34:

    tributa,

    to pay, Juv. 3, 188:

    annua,

    id. 6, 480:

    triplicem usuram,

    id. 9, 7.— Pass.:

    promissum id benignius est ab rege quam praestitum,

    Liv. 43, 18, 11:

    mea tibi tamen benevolentia fidesque praestabitur,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; so,

    quibus (victoribus) senatūs fides praestabitur,

    id. Phil. 14, 11, 30:

    virtus vetat spectare fortunam dum praestetur fides,

    id. Div. 2, 37, 79:

    ni praestaretur fides publica,

    Liv. 2, 28, 7.—
    2.
    In partic.
    a.
    To keep, preserve, maintain, retain:

    pueri, quibus videmur praestare rem publicam debuisse,

    Cic. Att. 10, 4, 5; Ov. M. 11, 748:

    omnes socios salvos praestare poteramus,

    Cic. Imp. Pomp. 18, 55:

    mors omnia praestat Vitalem praeter sensum calidumque vaporem,

    Lucr. 3, 214. —
    b.
    To show, exhibit, to prove, evince, manifest:

    Pomptinius praestat tibi memoriam benevolentiamque, quam debet,

    Cic. Fam. 3, 10, 3:

    neque hercule in iis ipsis rebus eam voluntatem, quam exspectaram, praestiterunt,

    id. ib. 1, 9, 5:

    virtutem,

    Caes. B. G. 2, 27:

    benevolentiam,

    Cic. Att. 11, 1, 1:

    consilium suum fidemque,

    id. de Or. 3, 33, 134. —With se, to show, prove, or behave one's self as: praesta te eum, qui, etc., show thyself such, as, etc., Cic. Fam. 1, 6, 2:

    se incolumem,

    Lucr. 3, 220:

    se invictum,

    Ov. Tr. 4, 10, 104:

    teque praesta constanter ad omne Indeclinatae munus amicitiae,

    show thyself constant, id. ib. 4, 5, 23:

    Victoria nunc quoque se praestet,

    show itself, id. ib. 2, 169: sed ne ad illam quidem artissimam innocentiae formulam praestare nos possumus, prove ourselves innocent even according to that rule, Sen. Ira, 2, 28, 1:

    juris periti consultatoribus se praestabant,

    showed themselves accessible, Dig. 1, 2, 2.— Poet.:

    vel magnum praestet Achillem,

    should show, prove, approve himself a great Achilles, Verg. A. 11, 438.—
    c.
    To show, exhibit, manifest:

    honorem debitum patri,

    Cic. Phil. 9, 5, 12:

    fratri pietatem,

    id. Brut. 33, 126:

    virtutem et diligentiam alicui,

    id. Fam. 14, 3, 2:

    frequentiam et officium alicui honores petenti,

    Hirt. B. G. 8, 50:

    obsequium,

    Sen. Q. N. 2, 59, 8:

    sedulitatem alicui rei,

    to apply, Plin. Ep. 3, 18, 6.—
    d.
    To give, offer, furnish, present, expose:

    alicui certam summam pecuniae,

    Suet. Dom. 9: cervicem, Sen. ap. Diom. p. 362 P.:

    caput fulminibus,

    to expose, Luc. 5, 770:

    Hiberus praestat nomen terris,

    id. 4, 23:

    anser praestat ex se pullos atque plumam,

    Col. 8, 13:

    cum senatui sententiam praestaret,

    gave his vote, Cic. Pis. 32, 80:

    terga hosti,

    to turn one's back to the enemy, to flee, Tac. Agr. 37:

    voluptatem perpetuam sapienti,

    to assume, Cic. Fin. 2, 27, 89.— Pass.:

    pueri, quibus id (biduum) praestabatur,

    was devoted, Quint. 1, prooem. § 7; cf.:

    corpus, cui omnia olim tamquam servo praestabantur, nunc tamquam domino parantur,

    Sen. Ep. 90, 19.—Hence, praestans, antis, P. a., pre-eminent, superior, excellent, distinguished, extraordinary.
    A.
    In gen. (class.).
    1.
    Of persons:

    omnibus praestans et ingenio et diligentiā,

    far surpassing all, Cic. Tusc. 1, 10, 22:

    usu et sapientiā praestantes,

    noted for their experience and wisdom, Nep. Timoth. 3, 2.— Comp.:

    virginibus praestantior omnibus Herse,

    superior to all, Ov. M. 2, 724.— Sup.:

    in illis artibus praestantissimus,

    Cic. de Or. 1, 50, 217:

    praestantissimi studio atque doctrinā,

    id. Ac. 1, 4, 17.—With gen.:

    o praestans animi juvenis,

    distinguished for courage, Verg. A. 12, 19:

    belli,

    Sil. 5, 92:

    armorum,

    Stat. Th. 1, 605:

    praestantissimus sapientiae,

    Tac. A. 6, 6.— Poet., with objectclause:

    quo non praestantior alter Aere ciere viros,

    whom no other excelled in rousing the men, Verg. A. 6, 164.—
    2.
    Of things, pre-eminent, excellent, remarkable, extraordinary, distinguished:

    praestanti corpore Nymphae,

    Verg. A. 1, 71:

    praestanti corpore tauri,

    id. G. 4, 550:

    formā,

    id. A. 7, 483:

    naturā excellens atque praestans,

    Cic. N. D. 1, 20, 56:

    qui a te tractatus est praestanti et singulari fide,

    id. Fam. 3, 10, 3:

    praestans prudentiā in omnibus,

    Nep. Alc. 5, 1; Cic. Tusc. 5, 13, 38:

    quid praestantius mihi potuit accidere?

    id. Vatin. 3, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    Efficacious:

    medicina,

    Plin. 13, 24, 47, § 130:

    usus praestantior,

    id. 18, 13, 34, § 126:

    calamus praestantior odore,

    id. 12, 22, 48, § 105:

    sucus sapore praestantissimus,

    id. 15, 1, 2, § 5:

    praestantissima auxilia,

    id. 27, 13, 120, § 146.—
    2.
    Sup.:

    Praestantissimus,

    a title of the later emperors, Nazar. 26; Tert. Cor. Mil. 1.— Hence, adv.: praestanter, excellently, admirably (post-Aug.); sup.:

    praestantissime,

    Plin. 28, 12, 50, § 186.

    Lewis & Short latin dictionary > praestu

  • 15 sustineo

    sustĭnĕo, tĭnŭi, tentum, 2, v. a. [subs for sub, and teneo], to hold up, hold upright, uphold, to bear up, keep up, support, sustain (syn. fulcio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    onus alicui,

    Plaut. As. 3, 3, 68:

    quantum hominum terra sustinet,

    id. Poen. prol. 90; id. Men. 1, 1, 13:

    cum Milo umeris sustineret bovem vivum,

    Cic. Sen. 10, 33:

    arma membraque,

    Liv. 23, 45, 3; Curt. 6, 1, 11; 7, 5, 8:

    infirmos baculo artus,

    to support, Ov. M. 6, 27:

    furcis spectacula,

    Liv. 1, 35, 9:

    ingenuā speculum manu,

    Ov. A. A. 2, 216:

    fornice exstructo, quo pons sustinebatur, Auct. B. Alex. 19, 4: manibus clipeos et hastam Et galeam,

    Ov. H. 3, 119:

    vix populum tellus sustinet illa suum,

    id. ib. 15 (16), 182:

    lapis albus Pocula cum cyatho duo sustinet,

    Hor. S. 1, 6, 117:

    vas ad sustinenda opsonia,

    Plin. 33, 11, 49, § 140:

    aër volatus alitum sustinet,

    Cic. N. D. 2, 39, 101: lacus omnia illata pondera sustinens, bearing on its surface, Plin. 6, 27, 31, § 127:

    ecce populus Romanus universus veluti duobus navigiis inpositus binis cardinibus sustinetur,

    id. 36, 15, 24, § 119:

    domum pluribus adminiculis fulcit ac sustinet,

    Plin. Ep. 4, 21, 3: se, to support one ' s self, hold one ' s self up, stand, etc., Caes. B. G. 2, 25; so,

    se a lapsu,

    Liv. 21, 35:

    se alis,

    Ov. M. 4, 411. —
    B.
    In partic., to hold or keep back, to keep in, stay, check, restrain, control, etc. (syn.: refreno, supprimo, moror): currum equosque, Lucil. ap. Cic. Att. 13, 21, 3:

    currum,

    id. Lael. 17, 63 (v. infra, II. B. 3.):

    equos,

    Caes. B. G. 4, 33:

    remos,

    Cic. Att. 13, 21, 3:

    manum,

    Ov. F. 5, 302:

    sustinet a jugulo dextram,

    Verg. A. 11, 750:

    a jugulo nitentem sustinet hastam,

    Stat. Th. 2, 648:

    flumina Threiciā lyrā,

    Prop. 3, 2, 2 (4, 1, 42):

    nunc agendo, nunc sustinendo agmen,

    Liv. 25, 36, 1:

    aliud simile miraculum eos sustinuit,

    id. 5, 39, 2:

    signa,

    id. 31, 24, 8:

    gradum,

    Ov. F. 6, 398:

    perterritum exercitum,

    Caes. B. C. 1, 71:

    se,

    Cic. Tusc. 4, 18, 41; Val. Fl. 3, 100:

    se ab omni assensu,

    i. e. to refrain, Cic. Ac. 2, 15, 48:

    se a respondendo,

    id. ib. 2, 32, 104. — Poet.:

    celeres vias,

    i. e. to halt, Sen. Hippol. 794.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to uphold, sustain, maintain, preserve:

    dignitatem et decus civitatis,

    Cic. Off. 1, 34, 124:

    causam rei publicae,

    id. Fam. 9, 8, 2; cf.:

    causam publicam,

    id. Div. in Caecil. 8, 27:

    exspectationem,

    id. Off. 3, 2, 6:

    tris personas unus sustineo,

    characters, id. de Or. 2, 24, 102:

    personam magistri,

    to personate, Suet. Gram. 24:

    quid muneris in rem publicam fungi ac sustinere velitis,

    Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199:

    historiam veterem atque antiquam haec mea senectus sustinet,

    Plaut. Trin. 2, 2, 100: vitam, Maecen. ap. Sen. Ep. 101, 11.— Poet.:

    (arbor) ingentem sustinet umbram,

    Verg. G. 2, 297.—
    B.
    In partic.
    1.
    To sustain, support, maintain, by food, money, or other means:

    hac (sc. re frumentariā) alimur et sustinemur,

    Cic. Verr. 2, 3, 5, § 11:

    veterem amicum suum labentem excepit, fulsit et sustinuit re, fortunā, fide,

    id. Rab. Post. 16, 43:

    qui ager non amplius hominum quinque milia potest sustinere,

    id. Att. 2, 16, 1:

    alicujus munificentiā sustineri,

    Liv. 39, 9, 6:

    hinc patriam parvosque nepotes Sustinet,

    Verg. G. 2, 515:

    necessitates aliorum,

    Liv. 6, 15, 9:

    plebem,

    id. 3, 65, 6:

    penuriam temporum,

    Col. 9, 14, 17.—
    2.
    To bear, undergo, endure; to hold out against, withstand (so most freq.;

    syn.: fero, tolero, patior): mala ferre sustinereque,

    Cic. Tusc. 5, 6, 16:

    non tu scis, quantum malarum rerum sustineam,

    Plaut. Merc. 2, 4, 8:

    innocens suspitionem hanc sustinet causā meā,

    id. Bacch. 3, 3, 32:

    labores,

    Cic. Rep. 1, 3:

    aestatem,

    Hirt. B. G. 8, 39, 3:

    dolorem pedum,

    Plin. Ep. 1, 12, 5:

    dolores,

    id. ib. 1, 12, 8:

    certamen,

    Liv. 33, 36, 12:

    vim hostium,

    Nep. Hann. 11, 4:

    periculum,

    Dig. 18, 6, 1:

    o dii, quis hujus potentiam poterit sustinere?

    Cic. Phil. 7, 6, 17:

    alicujus imperia,

    Caes. B. G. 1, 31:

    vulnera,

    id. ib. 1, 45:

    Philo ea sustinere vix poterat, quae contra Academicorum pertinaciam dicebantur,

    Cic. Ac. 2, 6, 18; Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    Peloponnesum,

    Cic. Att. 10, 12, 7: eos (rogantes), Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 3; Liv. 31, 13:

    senatus querentes eos non sustinuit,

    id. 31, 13, 4:

    justa petentem deam,

    Ov. M. 14, 788:

    ferrum ignemque Jovemque,

    id. ib. 13, 385 et saep.— Absol.: expectes et sustineas necesse est, Mart. 9, 3, 13:

    neque jam sustineri poterat,

    Caes. B. G. 2, 6; cf. Cic. Fam. 12, 6, 4; Liv. 29, 6, 17.—
    (β).
    With obj.-clause (mostly with a negative: non sustinet, he cannot bear, cannot endure; he does not take upon himself, does not venture):

    non sustineo esse conscius mihi dissimulati judicii mei,

    Quint. 3, 6, 64:

    non impositos supremis ignibus artus Sustinuit spectare parens,

    Ov. M. 13, 584;

    so negatively,

    id. ib. 1, 530; 6, 367; 6, 606; 9, 439; 10, 47; id. F. 4, 850; Vell. 2, 86, 2. —

    In a negative interrog.: sustinebant tales viri, se tot senatoribus, etc.... non credidisse? tantae populi Romani voluntati restitisse? Sustineant. Reperiemus, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

    hoc quidem quis hominum sustineat petulans esse ad alterius arbitrium?

    Quint. 12, 9, 10; 3, 6, 64:

    deserere officii sui partes,

    Plin. Ep. 9, 13, 16; 9, 13, 6:

    Parmenionem rursus castigare non sustinebat,

    Curt. 4, 13, 8; 6, 1, 15:

    nec solus bibere sustineo,

    id. 7, 5, 12; 7, 6, 15; 8, 5, 7; Vell. 2, 86, 2; Suet. Caes. 75.—Affirmatively:

    quem in vinculis habituri erant, sustinuere venerari,

    Curt. 5, 10, 13:

    colloqui cum eo, quem damnaverat, sustinuit,

    id. 6, 8, 16; 7, 5, 38; 10, 5, 25:

    quae se praeferre Dianae Sustinuit,

    took upon herself, presumed, Ov. M. 11, 322; so,

    sustinet ire illuc,

    id. ib. 4, 447; 6, 563; id. H. 5, 32; Phaedr. 4, 16, 8: aliquem videre, Auct. Cons. Liv. 135:

    si quis aquam... haurire sustineat,

    Plin. 30, 7, 20, § 64:

    mentiri,

    Petr. 116.—
    3.
    (Acc. to I. B.) To hold in, stop, stay, check, restrain; to keep back, put off, defer, delay:

    est igitur prudentis sustinere ut currum sic impetum benevolentiae,

    Cic. Lael. 17, 63; so,

    impetum hostis,

    Caes. B. G. 1, 24; 1, 26; 2, 11;

    3, 2 et saep.: subitas hostium incursiones,

    Hirt. B. G. 8, 11; cf.:

    Curio praemittit equites, qui primum impetum sustineant ac morentur,

    Caes. B. C. 2, 26:

    bellum consilio,

    Liv. 3, 60, 1:

    assensus lubricos,

    Cic. Ac. 2, 34, 108:

    sustinenda solutio est nominis Caerelliani,

    id. Att. 12, 51, 3:

    oppugnationem ad noctem,

    Caes. B. G. 5, 37, 6:

    rem in noctem,

    Liv. 5, 35, 7:

    iram,

    id. 2, 19, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > sustineo

  • 16 adscio

    adscire, -, - V TRANS
    take to/up; associate, admit; adopt as one's own; take upon (General's) staff

    Latin-English dictionary > adscio

  • 17 ascio

    I
    asciare, -, - V TRANS
    chop/slice with a trowel
    II
    ascire, -, - V TRANS
    take to/up; associate, admit; adopt as one's own; take upon (General's) staff

    Latin-English dictionary > ascio

  • 18 desumo

    dē-sūmo, mpsi (msi), 3, v. a. Lit., to take for one's self from a multitude or mass; hence, to pick out, choose, select (syn. deligere); to take upon one's self, undertake (rare, and perh. not ante-Aug.—

    syn. suscipere): sibi consules asservandos desumunt,

    Liv. 4, 55, 3:

    sibi hostes,

    id. 38, 45; cf.:

    sibi pugnas,

    Tac. Or. 37; and:

    cursum certamenque,

    Plin. Ep. 8, 20, 7: sibi vacuas Athenas, *Hor. Ep. 2, 2, 81.

    Lewis & Short latin dictionary > desumo

  • 19 perīculum or (poet.) perīclum

       perīculum or (poet.) perīclum ī, n    [1 PAR-], a trial, experiment, attempt, test, proof, essay: fac periculum in litteris, T.: priusquam periclum faceret, Cs.: meae fidei periculum facere. — An attempt, essay: in isto periculo veritatem exigere (of a poem).— Risk, hazard, danger, peril: Non fit sine periclo facinus magnum, T.: salus sociorum summum in periculum vocatur: obire pericula ac labores, L.: periculum adire capitis, run the risk of life: suscipere, take upon oneself: facessere innocenti: aliis facere, S.: si mihi periculum crearetur ab eo: periculis vobiscum adero, S.: erat magni periculi res dimicare, etc., Cs.: non est periculum, ne id facere non possit: in periculum se committere, get into danger: extrahere ex periculo, release from danger: esse in periculo: a securi negat ei periculum esse, that danger threatens him: meo periculo, at my risk.—A trial, action, suit at law: meus labor in privatorum periculis: hunc in periculis defendere, N.— A judicial record, judgment-roll: petivit, ut in periculo suo inscriberent, etc., N.: pericula magistratuum.

    Latin-English dictionary > perīculum or (poet.) perīclum

  • 20 prae-stō

        prae-stō itī, itus    (P. fut. praestatūrus), āre, to stand out, stand before, be superior, excel, surpass, exceed, be excellent: suos inter aequalīs: civitas hominum multitudine praestabat, Cs.: sacro, quod praestat, peracto, Iu.: probro atque petulantiā maxume, to be pre-eminent, S.: virtute omnibus, Cs.: quā re homines bestiis praestent: pingendo aliis: praestare honestam mortem existimans turpi vitae, N.: quantum ceteris praestet Lucretia, L.: virtute ceteros mortales, L.: gradu honoris nos, L.: imperatores prudentiā, N.—Impers. with subject-clause, it is preferable, is better: sibi praestare, quamvis fortunam pati, quam interfici, etc., Cs.: mori milies praestitit, quam haec pati: motos praestat componere fluctūs, V.—To become surety for, answer for, vouch for, warrant, be responsible for, take upon oneself: ut omnīs ministros imperi tui rei p. praestare videare: ut nihil in vitā nobis praestandum praeter culpam putemus, i. e. that we have nothing to answer for if free from guilt: impetūs populi praestare nemo potest, answer for the outbreaks of the people: emptori damnum praestari oportere, compensation ought to be made: nihil, be responsible for nothing: quod ab homine non potuerit praestari, what none could guaranty against: tibi a vi nihil, give no guaranty against: meliorem praesto magistro Discipulum, warrant, Iu.: quis potest praestare, semper sapientem beatum fore, cum, etc.?: Illius lacrimae praestant Ut veniam culpae non abnuat Osiris, insure, Iu.—To fulfil, discharge, maintain, perform, execute: in pugnā militis officia, Cs.: amicitiae ius officiumque: praestiti, ne quem pacis per me partae paeniteat, have taken care, L.: quamcumque ei fidem dederis, ego praestabo, will keep the promise: ei fidem, L.: mea tibi fides praestabitur: pacem cum iis populus R. praestitit, maintained, L.: argenti pondo bina in militem, pay as ransom, L.: tributa, pay, Iu.: triplicem usuram, Iu.—To keep, preserve, maintain, retain: pueri, quibus videmur praestare rem p. debuisse: nepotibus aequor, O.: omnīs socios salvos praestare poteramus: Incolumem me tibi, H.—To show, exhibit, prove, evince, manifest, furnish, present, assure: mobilitatem equitum in proeliis, Cs.: in iis rebus eam voluntatem: consilium suum fidemque: honorem debitum patri: senatui sententiam, to give his vote: terga hosti, i. e. flee, Ta.: voluptatem sapienti, assure: praesta te eum, qui, etc., show thyself such, as, etc.: teque praesta constanter ad omne Indeclinatae munus amicitiae, show thyself constant, O.: vel magnum praestet Achillen, approve himself a great Achilles, V.

    Latin-English dictionary > prae-stō

См. также в других словарях:

  • take upon — ˈtake upon [transitive] [present tense I/you/we/they take upon he/she/it takes upon present participle taking upon past tense took upon past …   Useful english dictionary

  • take upon oneself — 1. To assume 2. To presume 3. To take responsibility for 4. To undertake 5. To feign, make believe (Shakespeare) • • • Main Entry: ↑take …   Useful english dictionary

  • take upon oneself — index endeavor, pledge (promise the performance of), promise (vow), undertake Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • take upon — phrasal verb [transitive] Word forms take upon : present tense I/you/we/they take upon he/she/it takes upon present participle taking upon past tense took upon past participle taken upon same as take on 5) We took it upon ourselves to organize a… …   English dictionary

  • To take upon — Upon Up*on , prep.[AS. uppan, uppon; upp up + on, an, on. See {Up}, and {On}.] On; used in all the senses of that word, with which it is interchangeable. Upon an hill of flowers. Chaucer. [1913 Webster] Our host upon his stirrups stood anon.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • take\ upon\ oneself — • take (up)on oneself v. phr. 1. To accept as a duty or responsibility. He took it on himself to see that the packages were delivered. 2. To assume wrongfully or without permission as a right or privilege. You should not have taken it upon… …   Словарь американских идиом

  • To take upon one's self — Take Take, v. t. [imp. {Took} (t[oo^]k); p. p. {Taken} (t[=a]k n); p. pr. & vb. n. {Taking}.] [Icel. taka; akin to Sw. taga, Dan. tage, Goth. t[=e]kan to touch; of uncertain origin.] 1. In an active sense; To lay hold of; to seize with the hands …   The Collaborative International Dictionary of English

  • take upon — verb To take charge of an item of business, or an obligation, as a personal initiative. He took it upon himself to check the reports …   Wiktionary

  • take upon oneself — See: TAKE ON ONESELF …   Dictionary of American idioms

  • take upon oneself — See: TAKE ON ONESELF …   Dictionary of American idioms

  • take upon — see take on 6) …   English dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»